Дашкольная адукацыя – адзін з узроўняў асноўнай адукацыі ў Рэспублікі Беларусь. У адпаведнасці з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі, усім дзецям гарантуецца права на адукацыю, а таксама магчымасць рэалізаваць гэта права ва ўсіх дзяржаўных установах адукацыі незалежна ад полу, нацыянальнасці, сацыяльнага і матэрыяльнага становішча, стану здароўя, месца пражывання і іншых фактараў.

Актуальнасць развіцця інклюзіўнай адукацыі абумоўлена, у першую чаргу, далучэннем Рэспублікі Беларусь да Канвенцыі аб правах інвалідаў, прынятай у ААН у 2006 годзе, у якой абвешчана абавязак дзяржаў-удзельнікаў Канвенцыі забяспечваць інклюзіўную адукацыю на ўсіх узроўнях і навучанне на працягу ўсяго жыцця.

Інклюзіўная адукацыя - сусветная тэндэнцыя развіцця агульнай адукацыі, якая прадугледжвае ўключэнне ўсіх дзяцей, незалежна ад існуючых паміж імі адрозненняў (у тым ліку дзяцей з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця), у адзіны адукацыйны працэс. 

Ідэя інклюзіі нарадзілася ў рамках маштабных змяненняў у разуменні правоў чалавека, яго годнасці, ідэнтычнасці. Яна прадугледжвае гнуткую трансфармацыю адукацыйнай сістэмы ў адпаведнасці з індывідуальнымі патрэбамі, пазнавальнымі магчымасцямі і здольнасцямі кожнага дзіцяці.

Можна вылучыць восем прынцыпаў інклюзіўны адукацыі:

1. Каштоўнасць кожнага чалавека не залежыць ад яго здольнасцяў і дасягненняў.

1. Кожны чалавек здольны адчуваць і думаць.

3. Кожны чалавек мае права на зносіны і на тое, каб быць пачутым.

4. Усе людзі маюць патрэбу адзін у адным.

5. Сапраўдная адукацыя можа ажыццяўляцца толькі ў кантэксце рэальных узаемаадносін.

6. Усе людзі маюць патрэбу ў падтрымцы і дружбе аднагодкаў.

7. Для ўсіх навучэнцаў дасягненне прагрэсу хутчэй дасягаецца ў тым, што яны могуць рабіць, чым у тым, чаго не могуць.

8. Разнастайнасць ўзмацняе ўсе бакі жыцця чалавека.

Як для дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі здароўя, так і для здаровых дзяцей інтэграцыйная сістэма мае перавагі:

сацыяльнага характару:

- развіццё самастойнасці праз прадастаўленне дапамогі;

- узбагачэнне камунікатыўнага і маральнага вопыту;

- фарміраванне талерантнасці, цярпення, уменне праяўляць спачуванне і гуманнасць;

псіхалагічнага характару:

- выключэння развіцця пачуцця перавагі або комплексу непаўнавартаснасці;

медыцынскага характару:

- перайманне "здароваму" тыпу паводзін як норме паводзін ;

- выключэнне сацыяльнай ізаляцыі, якая пагаршае паталогію і якая вядзе да развіцця "абмежаваных магчымасцяў";

педагагічнага характару:

- разгляд развіцця кожнага дзіцяці як унікальнага працэсу (адмова ад параўноўвання дзяцей адзін з адным);

- актывізацыя кагнітыўнага развіцця праз камунікацыю і імітацыю.

Дзяцінства - найважнейшы перыяд чалавечага жыцця: не падрыхтоўка да будучага жыцця, а самае сапраўднае, яркае, самабытнае, непаўторнау жыццё.

ПАГЛЯДЗІЦЕ МУЛЬТФІЛЬМ "ПРА ДЗІМУ" РАЗАМ З ДЗІЦЕМ!

(перайдзіце па спасылцы"пра Дзіму")

Разам мы зможам зрабіць свет больш добрым і талерантным!

"Калі я чымсьці на цябе не падобны,

я гэтым зусім не абражаю цябе,

а, наадварот, адорваю".

Антуан дэ Сэнт-Экзюперы

За перыяд свайго існавання чалавечая цывілізацыя прайшла доўгі і супярэчлівы шлях у дачыненні да дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі. Гэта быў шлях і духоўнай эвалюцыі грамадства, на якім сустракаліся як старонкі абыякавасці, нянавісці і агрэсіі, так і прыклады клопату, міласэрнасці. Толькі аднаго не сустракалася ў былых адносінах - супрацоўніцтва на роўных умовах.

Галоўная праблема "асаблівага дзіцяці" заключаецца ў абмежаванні яго сувязяў са светам, беднасці кантактаў з аднагодкамі і дарослымі, у абмежаванасці зносін з прыродай, доступу да культурных каштоўнасцей, а часам – і да элементарнай адукацыі. А так жа праблема негатыўнага стаўлення да дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі з боку аднагодкаў, наяўнасці фізічных і псіхічных бар'ераў, якія замінаюць павышэнню якасці адукацыі дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі. Праблемы пагаршае той факт, што педагогі часам самі інталерантна ставяцца да такіх дзяцей, называючы іх "непаўнавартаснымі", "недасканалымі", "адсталымі". У сувязі з гэтым, адной з цэнтральных задач у развіцці нашай установы ў адносінах да дзяцей з асаблівымі патрэбамі з'яўляецца фарміраванне ў педагога педагагічнай талерантнасці, г. зн. здольнасці зразумець і прыняць дзіця такім, якое яно ёсць, бачачы ў ім носьбіта іншых каштоўнасцяў, логікі, мыслення, іншых формаў паводзін. А таксама выхаваць у аднагодкаў талерантнае і паважлівае стаўленне да дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі здароўя.

Мы фарміруем талерантнасць у наступных мэтавых групах: спецыялісты: педагог-псіхолаг, настаўнікі-дэфектолагі, выхавальнікі дашкольнай адукацыі, кіраўнікі фізвыхавання, музычныя кіраўнікі, якія працуюць з дзецьмі, бацькі, дзеці.

Асноўнымі задачамі інклюзіўнага выхавання дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі здароўя ў нашай установе з'яўляюцца: умацаванне здароўя дзяцей; забеспячэнне правоў дзяцей і бацькоў у атрыманні неабходнага комплексу карэкцыйна-адукацыйных паслуг; ажыццяўленне своечасовай сацыяльнай адаптацыі і інтэграцыі дзіцяці ў грамадства; своечасовае выпраўленне, кампенсацыя парушэнняў псіхафізічнага развіцця; фарміраванне жыццёва значнага вопыту і мэтанакіраванае развіццё ў дзяцей кагнітыўных, маўленчых, маторных, сацыяльных здольнасцяў, якія дазваляюць знізіць залежнасць ад старонняй дапамогі і павысіць сацыяльную кампетэнтнасць.

У працы з дзецьмі мы, арганізуючы вольны час дашкольнікаў, робячы іх вольны час змястоўным, абапіраемся на супрацоўніцтва з сям'ёй. Стварыць у групе атмасферу супрацоўніцтва, талерантнасці і падтрымкі дапамагаюць разнастайныя формы працы з бацькамі: Дзень адчыненых дзвярэй, удзел бацькоў у агульных бацькоўскіх сходах, кансультацыі, практыкумы і трэнінгі.

Мэта такіх мерапрыемстваў: стварыць умовы для развіцця талерантнасці праз выхаванне з любоўю і ў імя любові, з дабрынёй і міласэрнасцю, у духу міру і павагі да правоў чалавека, залучаючы ў працэс выхавання бацькоў.

Выхаванне талерантнасці як асабістай якасці ў дзецях ажыццяўляем праз стварэнне ўмоў для развіцця дзіцяці. У спецыяльна арганізаванай гульнявой дзейнасці выхоўваем у дзецях адкрытасць і павагу да іншых людзей, прывіваем здольнасць разумець іншых дзяцей, захоўваючы пры гэтым сваю індывідуальнасць.

Перавагі інтэграцыйнай сістэмы для асобы і развіцця як дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі здароўя, так і дзяцей без падобных абмежаванняў:

перавагі сацыяльнага характару: развіццё самастойнасці ўсіх дзяцей праз прадастаўлення дапамогі; узбагачэнне сацыяльнага (камунікатыўнага і маральнага) вопыту дзяцей; развіццё талерантнасці, цярпення, уменне праяўляць спачуванне і гуманнасць;

перавагі псіхалагічнага характару: выключэнне фарміравання пачуцця перавагі або развіцця комплексу непаўнавартасці;

перавагі медыцынскага характару: перайманне «здароваму» тыпу паводзін як паводніцкай нормы канкрэтнага соцыума; выключэнне сацыяльнай ізаляцыі дзяцей, пагаршальнай паталогію і якая вядзе да развіцця «абмежаваных магчымасцяў»;

перавагі педагагічнага характару: разгляд развіцця кожнага дзіцяці як унікальнага працэсу (адмова ад параўноўвання дзяцей адзін з адным); актывізацыя кагнітыўнага развіцця праз сацыяльныя акты камунікацыі і імітацыі.

Нашы дзеці - актыўныя ўдзельнікі мерапрыемстваў: выстаў, конкурсаў, спартыўных і музычных святаў.

Вопыт узаемадзеяння з асаблівымі дзецьмі, спрыяе фарміраванню ў «нормы» альтруісцкіх паводзін, эмпатыі і гуманнасці. Дзеці становяцца больш памяркоўнымі ў адносінах адзін да аднаго.

Уключанасць выхаванцаў з асаблівымі патрэбамі ў асяроддзе аднагодкаў павышае іх вопыт зносін, фарміруе навыкі камунікацыі, міжасобасных ўзаемадзеянняў у розных ролевых і сацыяльных пазіцыях, што ў цэлым павышае адаптацыйныя магчымасці дзяцей.

Пошук найбольш аптымальных шляхоў, сродкаў, метадаў для паспяховай адаптацыі і інтэграцыі дзяцей з абмежаванымі магчымасцямі здароўя ў грамадства - гэта задача ўсіх і кожнага. Бо дапамагчы напоўніць чорна-белы свет "асаблівага дзіцяці" яркімі і светлымі фарбамі можна толькі сумеснымі намаганнямі.

Важна падкрэсліць, што ў сучаснай практыцы тэрмін «разумовая адсталасць» (РА) у дачыненні да дзяцей выкарыстоўваецца пераважна ў медыцыне, а ў педагогіцы прынята выкарыстоўваць адпаведны тэрмін «інтэлектуальная недастатковасць».

Парушэнне інтэлекту (разумовая адсталасць) - гэта ўстойлівае, незваротнае парушэнне пазнавальнай дзейнасці, выкліканае арганічным паражэннем галаўнога мозгу. Менавіта гэтыя прыкметы: стойкасць, незваротнасць парушэння і яго арганічнае паходжанне павінны ў першую чаргу ўлічвацца пры дыягностыцы дзяцей.

Пры разумовай адсталасці вядучым сімптомам з'яўляецца таксама дыфузнае (колькаснае) паражэнне кары галаўнога мозгу. Але не выключаюцца і асобныя (лакальныя) паражэнні, што прыводзіць да разнастайнасці парушэнняў у развіцці псіхічных, асабліва вышэйшых пазнавальных, працэсаў (успрымання, памяці, славесна-лагічнага мыслення, прамовы і інш.) і іх эмацыйнай сферы (падвышанае ўзбуджэнне або, наадварот, інэртнасць, млявасць).

Нярэдка ў разумова адсталых дзяцей назіраюцца парушэнні ў фізічным развіцці (дісплазіі, дэфармацыя формы чэрапа і памераў канечнасцяў, парушэнні агульнай, дробнай маторыкі).

Педагагічным крытэрыем для дыягностыкі дзяцей з разумовай адсталасцю з'яўляецца іх нізкая навучальнасць.

Прычыны парушэнні інтэлекту:

• недаразвіццё інтэлектуальных функцый можа ўзнікнуць з прычыны мноства самых разнастайных з'яў, якія ўплываюць на паспяванне мозгу дзіцяці.
• спадчынныя фактары, у тым ліку непаўнавартаснасць генератыўных клетак бацькоў (разумовая адсталасць бацькоў, парушэнні храмасомнага набору, алкагалізм, наркаманія);
• паталогія ўнутрычэрапнога развіцця (розныя інфекцыйныя, гарманальныя захворванні маці ў перыяд цяжарнасці, інтаксікацыі, траўмы);
• паталагічныя фактары, якія дзейнічаюць падчас родаў і ў раннім узросце дзіцяці:радавая траўма і асфіксія;
• нейраінфекцыі і розныя саматычныя захворванні дзіцяці (асабліва першых месяцаў жыцця, якія суправаджаюцца абязводжваннем і дыстрафіяй, што найбольш патагенна для мозгу дзіцяці);
• траўмы мозгу.

Класіфікацыя інтэлектуальных парушэнняў

У цяперашні час у практычнай працы псіхіятры выкарыстоўваюць Міжнародную класіфікацыю (МКБ-10) па ступені глыбіні інтэлектуальнага дэфекту.

Разумовая адсталасць падзяляецца на формы:

лёгкую (IQ у межах 50-69),

умераную (IQ у межах 35-49),

цяжкую (IQ у межах 20-34),

глыбокую (IQ ніжэй за 20).

Асаблівасці праявы інтэлектуальных парушэнняў

Пры парушэннях інтэлекту вядучымі неспрыяльнымі фактарамі з'яўляюцца слабая дапытлівасць і запаволеная навучальнасць дзіцяці, г. зн. дрэнная ўспрымальнасць новага.

Гэтыя першасныя парушэнні аказваюць уплыў на развіццё гэтых дзяцей з першых дзён жыцця. У многіх з іх тэрміны развіцця затрымліваюцца не толькі на працягу ўсяго першага, але і другога года жыцця. Назіраецца адсутнасць ці пазней праява цікавасці да навакольнага і рэакцыя на знешнія раздражняльнікі, перавага млявасці і дрымотнасці, што не выключае крыклівасці, турботы і г. д.

У разумова адсталых дзяцей не ўзнікае з часам:

эмацыйныя зносіны з дарослымі, "комплекс ажыўлення" адсутнічае або непаўнавартасны;
цікавасць да цацак, падвешаным над ложкам або якія знаходзяцца ў руках дарослага;
новая форма зносін - жэставыя зносіны, якія ўзнікаюць на аснове сумесных дзеянняў з дарослымі;
уменне адрозніваць сваіх і чужых людзей.

У дзяцей з разумовай адсталасцю на першым годзе жыцця не развіваюцца дзеянні з прадметамі, адсутнічае хапанне, што сур'ёзна адбіваецца на развіцці ўспрымання і зрокава-рухальнай каардынацыі, што ў сваю чаргу адмоўна адбіваецца на наступным развіцці ўсіх псіхічных працэсаў.

 У пачатку дашкольнага перыяду (у 2-3 гады) адбываюцца некаторыя зрухі ў авалоданні маніпуляцый з прадметамі. Напрыклад, маляня бярэ цацку, цягне яе ў рот, але не разглядае, практычных дзеянняў з ёй не выконвае.

Далей (на 3-4 годзе) інтэлектуальная недастатковасць працягвае выяўляцца ў асаблівасцях паводзінаў і гульнявой дзейнасці. Дзеці павольна авалодваюць навыкамі самаабслугоўвання, не праяўляюць жвавасці, дапытлівасці, якія ўласцівыя здароваму дзіцяці. Цікавасць да навакольных прадметах і з'яў застаецца вельмі нізкай, кароткачасовай. Гульні іх характарызуюцца простым маніпуляваннем, неразуменнем элементарных правілаў гульні, слабасцю кантактаў з дзецьмі, меншай рухомасцю.

У старшым дашкольным узросце адсутнічае жаданне займацца інтэлектуальнымі гульнямі, павышаны інтарэс да рухомым, не мэтанакіраваных гульняў. Дзеці несамастойныя, безініцыятыўныя, больш пераймаюць, капіююць.

Пры інтэлектуальнай недастатковасці аказваецца парушанай ўжо першая ступень пазнання - успрыманне. Тэмп ўспрымання запаволены, обьем вузкі. Яны з цяжкасцю вылучаюць галоўнае або агульнае на малюнку, у тэксце, выхопліваючы толькі асобныя часткі і не разумеючы ўнутранай сувязі паміж часткамі, персанажамі. Часта блытаюць графічна падобныя літары, лічбы, прадметы, падобныя па гучанні слова. Пры правільным спісванні тэксту, яны не могуць пісаць пад дыктоўку. Таксама характэрныя цяжкасці ўспрымання прасторы і часу, што перашкаджае гэтым дзецям арыентавацца ў навакольным. Часта нават у 8-9 гадоў яны не адрозніваюць правы і левы бок, не могуць знайсці свой клас, памыляюцца ў вызначэнні часу на гадзінніку, дзён тыдня, пор года.

Усе разумовыя аперацыі (аналіз, сінтэз, параўнанне, абагульненне, абстракцыя) недастаткова сфарміраваныя. Адметнай рысай мыслення з'яўляецца некрытычнасць, немагчымасць самастойна ацаніць сваю працу. Яны, як правіла, не разумеюць сваіх няўдач і задаволеныя сабой.

Слабасць памяці выяўляецца ў цяжкасцях не столькі атрымання і захавання інфармацыі, колькі ў яе прайграванні (асабліва слоўнага матэрыялу). І гэта з'яўляецца галоўным адрозненнем іх ад дзяцей з нармальным інтэлектам. З-за неразумення логікі падзей Прайграванне носіць бессістэмны характар.

У дзяцей з парушэннем інтэлекту, як правіла, парушаны ўсе бакі маўлення.

Эмацыйна-валявая сфера адзначаецца няўстойлівасцю, неадэкватнасцю эмоцый. У працы яны аддаюць перавагу лёгкаму шляху, які не патрабуе валявых намаганняў.

 Пры своечасовай правільнай арганізацыі выхавання, як мага больш раннім пачатку навучання многія адхіленні развіцця ў такога дзіцяці могуць быць скарэктаваны і нават папярэджаны.

Як мець зносіны з дзіцем з сіндромам Дауна

Вы сустрэлі дзіця з дадатковай храмасомай на дзіцячай пляцоўцы або ў аўтобусе і не ведаеце, як сябе паводзіць? Вось пяць простых правілаў, якія дапамогуць вам лепш зразумець адзін аднаго

1. Правільная тэрміналогія

Гэты пункт не адносіцца непасрэдна да зносін, але менавіта з яго пачынаюцца ветлівыя і карэктныя паводзіны.

Дзеці, як і ўсе людзі з сіндромам Даўна, - не хворыя. Яны не "пакутуюць", не "здзіўлены" гэтым сіндромам і не з'яўляюцца яго "ахвярамі". Таксама забудзьцеся пра слова "даун". Лепшы варыянт - "дзіця з сіндромам Дауна", "чалавек з сіндромам Дауна". Гэта апісальны тэрмін, які паказвае на тое, што ў чалавека ёсць асаблівасць і яна звязана з генетыкай. Галоўнае - ён чалавек.

2. Наглядныя прыклады

Дзіцяці з сіндромам Дауна бывае няпроста ўлавіць сутнасць размовы, калі яна не падмацавана нейкімі канкрэтнымі візуальнымі прыкладамі. Што гэта можа быць? Дэманстрацыя рэальных аб'ектаў або малюнкаў.

Не трэба доўга ўдакладняць, ці хоча дзіця з сіндромам Дауна пагушкацца на арэлях. Проста пакажыце на арэлі.

Кажыце прасцей і суправаджайце свае словы чымсьці, што можна ўбачыць, пачуць, памацаць.

3. Цярпенне

Адна з асаблівасцеў дзяцей з сіндромам Дауна - затрымкі ў маўленчым развіцці: парушэнне артыкуляцыі і неразборлівасць мовы. Дзіця можа выдатна вас разумець, але адказаць гэтак жа выразна і зразумела не заўсёды яму пад сілу.

Кажыце самі павольна і выразна. Магчыма, вам прыйдзецца паўтараць фразы, яшчэ і яшчэ раз удакладняць. Не бойцеся пытацца ў дзіцяці, ці зразумеў ён вас. Таксама не саромейцеся перапытваць, калі самі нешта не ўлавілі. Не адчайвайцеся, калі дзіця не зразумела вас з першага разу. Паспрабуйце растлумачыць па-іншаму, падабраць больш зразумелыя вобразы, аб'екты.

4. Дачакайцеся адказу

Калі вы гатовыя да дыялогу, абавязкова дайце дзіцяці час на адказ. Дзіцяці з дадатковай храмасомай можа спатрэбіцца крыху больш часу на абдумванне інфармацыі, чым вы чакаеце. Пасля таго, як вы задалі пытанне, пачакайце трохі. Лепш за ўсё фармуляваць пытанне так, каб на яго можна было адказаць коратка — «так» або «не».

Замест "Якую сукенку ты хочаш купіць?" лепш спытаць: " Ты хочаш купіць сінюю сукенку?». Замест "Што ты будзеш піць?" — "Ты будзеш піць чай?"

Калі ж вы прапануеце выбар, то ўспомніце наш пункт №2 (аб наглядных прыкладах) і прадумайце, як дапамагчы дзіцяці адказаць. Напрыклад, на пытанне - "Ты будзеш яблык ці грушу?"- дзіцяці будзе прасцей адказаць, калі ён зможа проста паказаць на фрукт або яго малюнак.

5. Паважайце свайго суразмоўцу

У заключэнне - два словы пра самых распаўсюджаных ілжывых стэрэатыпах пра людзей з сіндромам Дауна. Першы абвяшчае, што, вырастаючы, яны як бы застаюцца дзецьмі. І з імі трэба размаўляць як з маленькімі. Другі: усе яны - мілыя абаяшкі, заўсёды шчаслівыя і толькі і ведаюць, што ўсміхацца і абдымацца.

Кожны чалавек унікальны! І чалавек з сіндромам Дауна не выключэнне. У дзяцей з дадатковай храмасомай адны асаблівасці, у дарослых - іншыя. Гэтак жа, як і ўсе астатнія, такі чалавек можа сумаваць, баяцца чагосьці, адчуваць боль і крыўду. Увесь спектр чалавечых эмоцый даступны і людзям з сіндромам Дауна. І жарты яны таксама разумеюць. Ды і самі могуць пажартаваць не горш за вас. І знервавацца могуць, і пакрыўдзіцца, асабліва калі адчуюць вашу няшчырасць. Так што не паддавайцеся стэрэатыпам і размаўляйце з людзьмі з сіндромам Дауна на роўных. Няма такіх тэм, якія для іх недаступныя.

Материал с сайта https://thermos.media/neutral/kak-obshchatsya-s-chelovekom-s-sindromom-daun

Чалавечы арганізм складаецца з незлічонай колькасці клетак, якія адрозніваюцца паміж сабой, і кожная з іх адказвае за пэўны орган. Інфармацыю пра тое, якая частка арганізма будзе пабудавана пэўнай клеткай і як яна павінна працаваць, мы атрымліваем з набору храмасомаў.

Хромосомный набор чалавека грунтуецца на 46 храмасомах. Кожная клетка ўтрымлівае пэўную колькасць храмасом. У чалавека з сіндромам Дауна гэта нармальная колькасць (46 храмасом) парушана. У яго з'яўляецца адна лішняя храмасома ў кожнай клетцы арганізма. Гэта з'яўляецца адметнай прыкметай сіндрому Дауна, на якую звярнуў увагу англійская лекар Лангдон Даун, які ў 1966 годзе апісаў гэты прыкмета ў першы раз.

Сутнасць з'яўлення сіндрому Дауна да гэтага часу не ясная. У вельмі малога адсотка выпадкаў разам са спантанымі памылкамі пры дзяленні клеткі, прысутнічаюць таксама родавыя фактары (спадчыннасць). Даследчыкі і лекары шукаюць галоўную прычыну, якая дазволіла б выявіць частату з'яўлення людзей з сіндромам Дауна. Пры гэтым выяўляецца, што прыналежнасць бацькоў да адной этычнай расы, да пэўных сацыяльных слаёў або мясцовасці пражывання бацькоў не адыгрывае ні якой ролі. Таксама вельмі не істотныя розныя ўздзеянні на арганізм падчас цяжарнасці, напрыклад захворванне маці, недахоп ежы ці вітамінаў, уплыў алкаголю або нікаціну, таму што сіндром паўстаў ужо да гэтага. Па ўсёй верагоднасці, гэтыя прычыны могуць пашкодзіць дзіцяці, але яны не ўплываюць на з'яўленне сіндрому Дауна.

Дзеці з сіндромам Дауна маюць такія ж магчымасці, як і ўсе іншыя дзеці. Яны хочуць быць са сваімі бацькамі ў сям'і, са сваімі братамі і сёстрамі, адкрываць для сябе навакольны свет, гуляць, вучыцца смяяцца і станавіцца самастойнымі.

Таму асабліва важна дапамагчы дзіцяці з сіндромам Дауна, каб яно па магчымасці, нармальна жыло і развівалася. Дапамога ў развіцці такога дзіцяці падобная дапамогі дзіцяці з інтэлектуальнай недастатковасцю, але кожнае дзіця індывідуальна і з'яўляецца асобай.

У першы год жыцця дзіця робіць важныя крокі ў развіцці, якія з радасцю чакаюць бацькі, напрыклад першая ўсмешка або ўменне самастойна сядзець, поўзаць, рабіць першыя крокі, прамаўляць першыя словы.

Дзеці з сіндромам Дауна навучаюцца ўсяму гэтаму павольней, чым іншыя дзеці, і дасягаюць станоўчых вынікаў у развіцці таксама пазней.

Але вы заўсёды павінны быць упэўненыя, што ваша дзіця гэтага дасягне.

Ранняя дапамога ў сям'і і ранняя дыягностыка вельмі важныя. Дзеці з сіндромам Дауна робяць часам дзіўныя рэчы, але іх не варта атаясамляць з дзецьмі нармальнага развіцця. Любая дапамога павінна ўлічваць індывідуальнасць кожнага канкрэтнага дзіцяці ў сям'і і канкрэтнай сітуацыі. Дзецям трэба перш за ўсё зварот з любоўю, а не рацыянальная трэніроўка.

Але нельга забываць, што пры ўсім падабенстве кожнае дзіця з сіндромам Дауна мае свае спецыфічныя асаблівасці, любоў да чаго-небудзь або адмаўленне чаго-небудзь.

Ранняя дапамога і падтрымка павялічвае магчымасці развіцця дзяцей з сіндромам Дауна. Вельмі часта з сіндромам Дауна звязаны і іншыя захворванні, напрыклад шматгранныя паразы, траціна дзяцей маюць парок сэрца, у многіх праблемы са страўнікам і кішачнікам, зрокам і слыхам, падвышаная ўспрымальнасць да інфармацыі. Але і тут своечасовая дапамога часта бываюць вельмі патрэбныя, каб істотна змяніць развіццё дзіцяці з сіндромам Дауна.

У першы год жыцця ранняя дыягностыка і дапамога вельмі важная для развіцця рухальных функцый. З дапамогай лячэбнай гімнастыкі ваша дзіця набывае маторныя здольнасці значна раней, чым без гэтай дапамогі. Сумесныя гульні важныя для развіцця ўсіх дзяцей, а асабліва для дзяцей з парушэннем інтэлекту. Гульня з пальчыкамі, падскокі на каленях, рыфмы і песенькі дастаўляюць задавальненне дзіцяці і бацькам. Яны дапамагаюць развіваць гаворку і сацыяльны статус, пашыраюць магчымасці дзіцяці, якія адпавядаюць яго здольнасцям.

Дзеці з сіндромам Дауна, як і іншыя дзеці, маюць патрэбу ў вялікай колькасці цацак. Цацкі павінны заахвочваць да актыўнага дзеяння і палягчаць працэс пазнання. Важна ў гульню ўключаць і іншых дзяцей. 

На другім годзе жыцця асабліва неабходна развіваць гаворку і здольнасць гаварыць. Гэтаму дапамагаюць дзіцячыя песенькі і лёгкія рыфмы, кніжкі з малюнкамі і просты гульнявы матэрыял. Пры гэтым важны асэнсаваны выбар. Заўсёды варта прытрымлівацца правілы: і малое для дзіцяці бывае вялікім! Любімая кніжка дапамагае даведацца, разгледзець, і назваць ужо вядомыя карцінкі, а гэта лепш чым бессэнсоўнае разглядванне.

Як і для ўсіх іншых дзяцей, так і для дзяцей з сіндромам Дауна наведванне дзіцячага садка (інтэграванай або спецыяльнай групы) - гэта вялікі адказны крок у жыцці. Сумеснае знаходжанне з іншымі дзецьмі дапамагае дзіцяці набыць навыкі групавога навучання, асэнсавана знаходзіцца сярод іншых людзей. Некаторым дзецям бывае спачатку цяжка знаходзіцца ў вялікіх групах, але яны вучацца ў зносінах з іншымі дзецьмі. Асабліва моцна яны маюць патрэбу ў падтрымцы дарослых.

Дзіця з сіндромам Дауна будзе развівацца лепш, калі бацькі, браты і сёстры, сваякі і суседзі, будуць ставіцца да яго з цярпеннем і любоўю. Вядома, дапамога бацькоў будзе больш дзейснай, калі ў сям'і будзе згода і разуменне. Калі вы, дарагія бацькі паспрабуеце раз і назаўжды вырашыць вашы ўзаемаадносіны, будзеце клапаціцца адзін пра аднаго і надаваць іншым дзецям дастатковую ўвагу, то ўсё гэта пойдзе на карысць дзіцяці з сіндромам Дауна.

У большасці сем'яў з часам з'яўляецца вопыт паводзінаў з дзіцем з парушэннем інтэлекту і ўменне ўспрымаць яго такім якім яно ёсць. Гутарка з іншымі бацькамі, якія маюць такіх жа дзяцей, падказвае, як пераносіць складанасці, з'яўляецца вялікай узаемадапамогай.

Сучасныя даследаванні паказалі наяўнасць глыбокай сувязі паміж псіхалагічным становішчам у сям'і, узроўнем узаемадзеяння паміж бацькамі і дзіцем, эфектыўнасцю праграм ранняй дапамогі, дашкольнай і школьнай дапамогі.

Спрыяльнае спалучэнне кампенсаторных магчымасцяў арганізма з правільна падабранымі праграмамі на кожным этапе навучання, эфектыўнымі формамі яе арганізацыі могуць у значнай меры, а часам і цалкам нейтралізаваць дзеянне першаснага дэфекту на ход псіхафізічнага развіцця дзіцяці.

Будучыня дзяцей з сіндромам Дауна цяпер абяцае больш, чым калі-небудзь і многія бацькі ўжо справіліся з тымі праблемамі, якія стаяць перад імі.

Пачаць трэба з самага простага - з інфармацыі. Пра тое, што дзеці з сіндромам Дауна маюць шанец жыць паўнавартасным жыццём, калі з імі займацца. У іх, гэтых дзетак, столькі ж варыянтаў развіцця, колькі і ў звычайных дзяцей - проста яны некалькі іншыя.

Мы Вам прапануем 10 рэчаў, пра якія лепш маўчаць, размаўляючы з мамай ці татам дзіцяці з сіндромам Дауна.

1. Якія вы малайцы! (у самых розных варыяцыях). Бацькі дзяцей з сіндромам Дауна, як і ўсе нармальныя людзі, часам бываюць на вышыні, часам адчуваюць праблемы. Нешта ў іх атрымліваецца добра, нешта не вельмі. Ім не трэба, каб іх ставілі на п'едэстал. Яны - звычайныя людзі са сваімі праблемамі і клопатамі.

2. Даўнята - сонечныя дзеткі. Яны заўсёды шчаслівыя.

Спецыялісты, якія працуюць з людзьмі з сіндромам Даўна падкрэсліваюць, што яны куды больш падобныя на звычайных людзей, чым ад іх адрозніваюцца.  І яны не шчаслівыя з раніцы да вечара. Як і ўсе нармальныя людзі, яны могуць пакутаваць і сумаваць.

3. Прычына ва ўзросце?

Па-першае, не этычнае пытанне. Па-другое, няправільнае. Узрост не з'яўляецца прычынай нараджэння дзіцяці з сіндромам Дауна.

4. Можа быць, усё пройдзе. Дзіця выправіцца.

Сіндром Дауна не можа "прайсці". Гэта не хвароба. З ім трэба навучыцца жыць. Пры належнай падтрымцы, дзіця з сіндромам Дауна можа жыць поўным жыццём.

5. Вы будзеце яшчэ нараджаць?

Ну якая ваша справа? Пра гэта не варта пытацца і бацькоў здаровых дзяцей. Захочуць - народзяць, не захочуць - не будуць. Асабістая справа кожнай сям'і. Калі ў бацькоў з'явілася дзіця з сіндромам Дауна, ім патрабуецца час, каб усвядоміць гэты факт, каб прыняць свайго дзіця. Ім не да планавання наступнай цяжарнасці.

6. Дзіця зможа нармальна функцыянаваць?

Дзеці з сіндромам Дауна, як і звычайныя дзеткі, маюць свае моцныя і слабыя бакі. Справа бацькоў і настаўнікаў - дапамагчы развіць патэнцыял дзіцяці.

7. Дзіця выглядае цалкам нармальным. Вы ўпэўненыя ў дыягназе?

Сіндром Дауна выяўляецца з дапамогай аналізу крыві. Хутчэй за ўсё, бацькі ўжо дзесяць разоў пракансультаваліся з самымі рознымі спецыялістамі.

8. Вы аб гэтым ведалі?

Падчас цяжарнасці жанчына можа зрабіць тэст скрынінг, ацэньваючы верагоднасць нараджэння дзіцяці з сіндромам Дауна. І дыягнастычны тэст, які паказвае, ці сапраўды дзіця мае гэты сіндром. Апошні тэст небяспечны для плёну. Далёка не ўсе жанчыны на яго ідуць, нават ведаючы пра рызыку нараджэння дзіцяці з сіндромам Дауна. Гэта асабістая справа, асабісты выбар жанчыны і яе сям'і.

9. Магло быць і горш.

Напэўна, сапраўды, магло. Але да чаго пра гэта казаць? Сям'і трэба даць час прывыкнуць да думкі аб тым, што ў іх «іншае» дзіця, што жыццё будзе пабудавана не так, як ім уяўлялася раней.

10. Мне шкада…

 Большасць бацькоў дзяцей з сіндромам Дауна хочуць адчуваць радасць ад з'яўлення на свет маленькага чалавечка, атрымліваць асалоду ад мацярынствам (або бацькоўства). Лепш павіншуйце маладых бацькоў. Апошнія словы здаюцца некалькі дзіўнымі? - З чым віншаваць? Тым не менш, многія людзі, прызвычаіўшыся з думкай аб тым, што ў іх нарадзілася незвычайнае дзіця, апускаюцца ў новы свет, напоўнены бацькоўскімі клопатамі і радасцямі, і знаходзяць шчасце. Праўда.

https://correct-lida.schools.by/pages/deti-dozhda

спампанаваць 

спампанаваць/праглядзець

спампанаваць

спампанаваць

спампанаваць

спампанаваць

спампанаваць

спампанаваць

спампанаваць/праглядзець