Харчаванне

Аплата за харчаванне

ИзображениеНа падставе ПАСТАНОВЫ САВЕТА МІНІСТРАЎ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ ад 23 ЖНІЎНЯ 2023 г. №555 змяняюцца грашовыя нормы на харчаванне выхаванцаў. 

У залежнасці ад узросту дзіцяці і часу яго знаходжання кошт харчавання вызначаны ў памеры:

- з працягласцю знаходжання 10,5 гадзін для дзяцей ва ўзросце ад 1 да 3 гадоў - 3 рублі 59 капеек;

- з працягласцю знаходжання 10,5 гадзін для дзяцей ва ўзросце з 3 да 6 гадоў - 4 рублі 71 капейка;

- з працягласцю знаходжання 12 гадзін для дзяцей ва ўзросце з 3 да 6 гадоў - 5 рублёў 71 капейка.

Нарматыў выдаткаў на навучанне і выхаванне аднаго чалавека ва ўстановах дашкольнай адукацыі складае 5673,64 рублі ў год.

Катэгорыі ільгот для аплаты за дзіцячы сад

свернуть

16 жніўня - Дзень здаровага харчавання

Праглядзець/спампанаваць 

свернуть

Здаровае харчаванне. Памятка

 

свернуть

Здаровая ежа!

свернуть

Прафілактыка вострых кішачных інфекцый

свернуть

Асаблівасці харчавання дзіцяці ў перыяд адаптацыі

Пераход дзіцяці ад хатняга выхавання да выхавання ў дзіцячым калектыве заўсёды суправаджаецца пэўнымі псіхалагічнымі цяжкасцямі, часта ў дзяцей у гэты час зніжаецца апетыт, парушаецца сон, часам назіраюцца неўратычныя рэакцыі, зніжаецца агульная супраціўляльнасць да захворванняў. Правільная арганізацыя харчавання ў гэты час мае вялікае значэнне і дапамагае дзіцяці хутчэй адаптавацца ў калектыве.

Перад паступленнем дзіцяці ў дзіцячы сад максімальна наблізіце рэжым харчавання і склад рацыёну да ўмоў дзіцячага саду. Прывучыць яго да тых страў, якія часцей даюць у дашкольнай установе, асабліва, калі раней ён іх ніколі не атрымліваў.

У першыя дні нельга мяняць стэрэатып паводзін дзіцяці, у тым ліку і звычкі ў харчаванні. Першы час, калі дзіця не ела самастойна, выхавальнікі абавязкова будуць яго карміць і дакормліваць.

Калі дзіця адмаўляецца ад ежы, ні ў якім разе нельга карміць яго сілком. Гэта ўзмацняе адмоўнае стаўленне да дзіцячага калектыву.

Для прафілактыкі ВРЗ і ВРВІ варта праводзіць дадаткова вітамінізацыю рацыёну харчавання дзяцей, выкарыстоўваючы шырокі асартымент наяўных вітамінізаваных харчовых прадуктаў і напояў, а па неабходнасці (па заключэнні лекара), таксама полівітамінных прэпаратаў (вітамінна-мінеральных комплексаў).

Паважаныя бацькі, калі ласка, звярніце ўвагу на наступныя рэкамендацыі:

1. Харчаванне дзіцяці ў дашкольнай установе і ў сям'і павінна спалучацца. З гэтай мэтай у кожнай групе вывешваецца меню.

2. Калі ласка, уважліва, вывучайце яго, калі ў вашага дзіцяці ёсць хранічныя захворванні і якія-небудзь супрацьпаказанні да пэўных прадуктаў харчавання папярэдзьце пра гэта медыцынскую сястру і выхавальнікаў групы.

3. Да адпраўлення дзіцяці ў дзіцячы сад не карміце яго, бо гэта парушае рэжым харчавання і прыводзіць да зніжэння апетыту. Калі вы прыводзіце дзіця з 7.00-7.30, то дома можна даць сок і (або) якую-небудзь садавіну.

Ці будзе малы есці ў дзіцячым садзе?

Ці будзе малы есці ў дзіцячым садзе, залежыць як ад персаналу дзіцячага сада, так і ад бацькоў. Чаму дзіця адмаўляецца ад ежы? Прычын можа быць некалькі: дзіцяці можа быць некамфортна псіхалагічна, нязвыклыя стравы або дзіця можа быць проста не ўмее есць самастойна. Бацькам, якія адпраўляюць сваіх малых у дзіцячы сад, трэба ў першую чаргу задумацца пра гэта. Адной з асноўных прычын адмовы ад ежы можа быць банальнае няўменне карыстацца відэльцам або лыжкай. Прывучайце дзіця да самастойнага ўжывання ежы. Прыходзячы ў дзіцячы сад, дзіця павінна ўмець карыстацца лыжкай, піць з кубка. Выхавальнікамі адзначана, што пачаткоўцы ядуць павольна і выходзяць з-за стала апошнімі, іх многае адцягвае. Дома трэба імкнуцца прывучыць дзіця есці разам з бацькамі за агульным сталом. У дзіцячым садзе кармленне займае не больш за 30 хвілін. Асабліва шмат праблем з харчаваннем у першыя дні наведвання дзіцячага сада ўзнікае ў дзяцей ясельнага ўзросту. З пытаннямі аб харчаванні маляняці добра б звярнуцца да медсястры або загадчыцы абранага вамі дзіцячага саду. Яны вам раскажуць пра спецыфіку дадзенай установы.

Першы дзень у садзе.Изображение

Першыя некалькі дзён знаходжання дзіцяці ў дзіцячым садзе - самыя складаныя. Новы незнаёмы калектыў, а самае галоўнае - адсутнасць мамы. Гэта вельмі моцна адбіваецца на псіхалагічным стане малога. Адсюль і зніжэнне апетыту, а ў дзяцей, асабліва прывязаных да мамы і хатняй абстаноўкі, ён можа знікнуць зусім. Некаторыя малыя нават адмаўляюцца ад ежы і дома. Спецыялісты раяць у гэты перыяд рыхтаваць домы для маляняці больш пажыўныя, узбагачаныя вітамінамі і мінеральнымі рэчывамі стравы. Абавязкова ў рацыён малога ў гэты перыяд трэба ўключыць садавіну, сокі, кісламалочныя напоі. Каб папоўніць патрэбнасць арганізма ў вітамінах і мінеральных рэчывах, рэкамендуецца даваць яму вітамінныя прэпараты. Таксама, спецыялісты рэкамендуюць сняданкам у першыя дні карміць дзіця дома, але абавязкова папярэдзіць выхавальніка аб тым, што ён ужо паеў. Заўсёды цікаўцеся тым, як дзіця ела на працягу дня. Звяртайце ўвагу на меню ў дзіцячым садзе. Пажадана папярэдзіць выхавальніка пра звычкі свайго малога. Калі ваш малы, да прыкладу, не ўмее самастойна ёсць, то накарміць яго - абавязак выхавальніка або памочніка выхавацеля.

свернуть

Як правільна арганізаваць харчаванне дзяцей дашкольнага ўзросту дома

Развіццё дзіцячага арганізма ажыццяўляецца імкліва, таму харчаванне дзяцей павінна ў поўнай меры пакрываць тую энергію, якая выдаткоўваецца на рухальную актыўнасць. Але пры гэтым меню дзіцяці павінна быць збалансаваным, так як пераяданне ці ж ўжыванне не занадта карысных прадуктаў карысці для здароўя не прынясуць.

Правільнае харчаванне дзяцей цалкам залежыць ад бацькоў. Перш за ўсё неабходна ведаць і памятаць, што харчаванне дзіцяці дашкольнага ўзросту павінна прыкметна адрознівацца ад рацыёну бацькоў.

Непажаданая тэрмічная апрацоўка прадуктаў шляхам смажання, лепш рыхтаваць стравы на пару або запякаць.

Штодзённае меню дзяцей не павінна ўтрымліваць стравы, падобныя па сваім складзе. Напрыклад, калі на сняданак прапануецца каша, то на вячэру лепш даць агародніннае страва.

Калі дзіця наведвае ўстанову дашкольнай адукацыі, дзе атрымлівае тры разы на дзень неабходнае па ўзросту харчаванне, то хатні рацыён павінен дапаўняць, а не замяняць рацыён дзіцячага саду. З гэтай мэтай бацькі, азнаёміўшыся з меню, дома павінны даць малому менавіта тыя прадукты і стравы, якія ён недаатрымаў днём.

Сняданак да дзіцячага саду лепш выключыць, інакш дзіця будзе дрэнна снедаць у групе. У крайнім выпадку можна напаіць яго кефірам ці даць яблык. У выхадныя і святочныя дні лепш прытрымлівацца меню ўстановы дашкольнай адукацыі.

Якія прадукты павінны штодня ўваходзіць у меню дзяцей дашкольнага ўзросту:

Порцыя гародніны, порцыя садавіны, 150 грам мяса ці рыбы, вугляводы (пажадана збожжавыя), 300-400 гр. любых малочных прадуктаў, трохі жывёл тлушчаў у выглядзе сметанковага масла або смятаны.

Раз у некалькі дзён у рацыён павінны ўваходзіць тварог і яйкі.

Што трэба ўлічваць, складаючы прыкладныя меню дзяцей:

  • На працягу дня не рэкамендуецца есці прадукты падобныя па складзе, напрыклад спалучэнне макароны і крупы не прымальна, таксама як і рыба з мясам.
  • Бялкі. Арганізм расце, і толькі бялок з'яўляецца будаўнічым матэрыялам. Крыніцай лёгказасвойваемага бялку з'яўляецца мяса, лепш, калі гэта будзе цяляціна, мяса курэй і індычкі. Рыбу пераважна ўзяць нятлусты: судак, хек, мінтай, гарбушу, трэску.
  • Не частуйце дзіцяці дэлікатэсамі - ікрой, вэнджанінай. Можна атрымаць раздражненне далікатнай слізістай абалонкі страўніка, а карысці 0%.
  • Можаце звяртацца і да смажання пры падрыхтоўцы ежы для дзіцяці, але моцна не смажыць. А ўсё такі лепш рыхтуйце на пару катлеткі і цяфцелькі або ў соусе.
  • Не забывайце, што кожны дзень рацыён харчавання дзіцяці павінен складацца з малочных прадуктаў. Гэта могуць быць кісламалочныя – кефір, ёгурт, ражанка, тварог не больш за 5% тлустасці, малако. Дадавайце малочныя прадукты ў дэсерты, запяканкі, кашы, на бутэрброды.
  • Штодня трэба карміць дзіця гароднінай, садавінай і сокамі. У суткі дзеці павінны атрымліваць 250 г гародніны, да 200 г бульбы, садавіны і ягад па сезоне да 250 г. Вітаміны Ваша дзіця можа атрымаць толькі з свежай гародніны-садавіны. Якая гародніна? Хай гэта будзе капуста, агуркі, памідоры, радыска, салата, зеляніна кропу і пятрушкі. Сокі і нектары таксама давайце кожны дзень. Калі не атрымліваецца даваць свежы сок, купляйце сокі, прызначаныя для дзіцячага харчавання.
  • Хлеб выбірайце правільны, з суцэльных зерняў, жытні, а макароны, зробленыя з мукі цвёрдых гатункаў пшаніцы.
  • Сметанковае масла не больш 20 г у дзень і алей ( 10 г), вядома, выкарыстоўваем, лепш ва ўжо гатовыя стравы. Не давайце тлустую ежу дзіцяці ўвечары. Да ночы актыўнасць працы страўніка моцна зніжаецца ў дзіцяці, і калі ежа не паспее пераварыцца да сну, то атрымаеце не толькі праблемы з страваваннем, але і з моцным сном!
  • Асноўныя прадукты для штодня харчавання былі пералічаныя, а вось такія, як цвёрды сыр, смятана, яйкі, рыба – не для штодзённага прыёму, 1 раз у 2 дні.
  • Чыстую пітную ваду дзіця можа піць, колькі хоча, а вось салодкія напоі трэба кантраляваць і абмяжоўваць, а асабліва гэта тычыцца крамных напояў.
  • У гэтым узросце норма цукру - 50 г у дзень. У салодкай газаванай вадзе гэта перавышэнне ў 7 разоў! Задумайцеся, перш чым купляць такі напой.
  • У якасці ласункаў рэкамендуецца пасціла, зефір, мармелад, мёд, джэм, варэнне.
  • Агульная каларыйнасць ежы прыкладна 1800 ккал, а па вазе ў дзень дзіця павінна з'ядаць каля 1,5 кг ежы.
  • У рацыёне дзіцяці павінна быць: цёплая і гарачая ежа не менш ¾ усяго дзённага рацыёну. І, вядома, аснова – мяса, рыба, малочныя прадукты, макароны, крупы, хлеб, гародніна і садавіна.

Прыкладныя меню дзяцей дашкольнага ўзросту дома

​Маленькім дзецям варта рыхтаваць ежу так, каб яна была бяспечная для іх. Маляня можа здушыцца кавалкам мяса, таму яго лепш рыхтаваць, папярэдне парубіўшы або размалоўшы ў фарш. Гародніну можна адварыць і здрабніць, прыгатаваць з іх запяканку, катлеты або аладкі. З рыбы пры гатаванні трэба старанна выбраць усе косткі, каб малы не падавіўся.

А што рабіць, калі дзіця не жадае ёсць нейкія прадукты? Для пачатку паспрабуйце высветліць, чаму ён не хоча іх ёсць. Перад тым, як прапанаваць малому ежу, паспрабуйце яе самі. Магчыма, яна проста не здаецца яму смачнай. Пацікаўцеся, чаму не хоча, паспрабуйце самі. Вы ж таксама не ўсе ясце.

Зменіце рэцэптуру, дадайце ў прадукт чаго-небудзь яшчэ, ці, наадварот, дадайце яго ў якую - небудзь іншую страву. Не прымушайце дзіця ёсці ўгаворамі і пагрозамі − гэтым можна дамагчыся толькі поўнай агіды.

Сняданак

Харчаванне дзіцяці раніцай павінна ўключаць у сябе гарачы напой (чай, кававы напой з малаком, какава) з бутэрбродамі, сырнікі, а таксама выдатным варыянтам будзе яечны амлет, малочная каша.

Абед 

У абед абавязкова карміце маляняці супам. Першыя і мясныя стравы лічацца добрым стымулятарам працы страўніка, яны абуджаюць апетыт і паляпшаюць працэс стрававання.

Дзіцячыя супы разнастайныя па складзе, могуць рыхтавацца на булёне або без такога. Многія дзеці з задавальненнем ядуць малочны суп. 

На другое падаецца мясную ці рыбную страва, раз у тыдзень карысна даваць субпрадукты, з гарнірам. Апошні пераважней агародніннай.

Падвячорак

Тут усё вельмі проста: шклянку напою з печывам, булачкай, фруктам.

Вячэра

Вячэра дзіцяці не павінна быць занадта шчыльнай, інакш у яго будзе неспакойны сон. На вячэру падыдзе салата з садавіны ці гародніны, другая страва, не дублюючая тое, што дзіця атрымлівала на абед, шклянку малочнага напою.

Непажаданыя прадукты ў рацыёне дзяцей дашкольнага ўзросту:

вэнджаныя каўбасы, кансервы, тлустыя гатункі мяса;
некаторыя спецыі: перац, гарчыца і іншыя вострыя прыправы;
любыя газаваныя напоі.

Некалькі слоў аб апетыце

Вялікае значэнне для паляпшэння апетыту дзіцяці мае спакойнае і цярплівае стаўленне дарослых да працэсу кармлення дзяцей, добрыя смакавыя якасці і разнастайнасць страў, прыгожая сервіроўка стала.

Рэжым харчавання дзяцей дашкольнага ўзросту

Рэжым харчавання гэтак жа важны для дзіцяці, як і рэжым дня. У дзень дзяцей трэба карміць не менш чатырох разоў, прычым тройчы абавязкова ўключаць у меню гарачае страва. Перапынкі паміж трапезамі больш 4 гадзін могуць прывесці нават да зніжэння памяці і працаздольнасці, у той час як занадта частыя перакусы псуюць апетыт і пагаршаюць засваяльнасць харчовых рэчываў.

Лепшы спосаб "нагнаць" апетыт у здаровага дзіцяці - гэта актыўныя віды дзейнасці і прагулкі на свежым паветры. Бо ежа - гэта крыніца энергіі, і калі яна не растрачваецца, то ў малога няма жадання ёсці. Акрамя таго, варта пазбягаць перакусаў паміж асноўнымі прыёмамі ежы (асабліва салодкіх). Калі час ежы яшчэ не прыйшло, а дзіця просіць што-небудзь з'есці, дайце яму яблык, апельсін і іншыя садавіны, якія змяшчаюць вітамін С. Малы здаволіць голад, але пры гэтым Вітамін С ўзмацняе апетыт, і, калі вы паклічаце ўсіх да стала, дзіця будзе есьці з задавальненнем. А вось салодкія дэсерты лепш даваць пасля ежы, так яны не пераб'юць апетыт.

свернуть

5 найважнейшых прынцыпаў бяспечнага харчавання

Штогод мільёны людзей захворваюць і многія паміраюць у выніку ўжывання ў ежу небяспечных прадуктаў харчавання. Дзяржавы-члены Сусветнай арганізацыі аховы здароўя (СААЗ) прынялі ў 2000 годзе рэзалюцыю аб прызнанні забеспячэння бяспекі харчовых прадуктаў у якасці адной з асноўных функцый грамадскага аховы здароўя.
 Больш за 200 вядомых хвароб перадаюцца праз прадукты харчавання.
Асноўнымі праблемамі ў галіне глабальнай бяспекі харчовых прадуктаў з'яўляюцца:
* распаўсюджванне мікрабіялагічных небяспечнасцей (уключаючы такія бактэрыі, як Salmonella або Escherichia coli, e. coli);
*    распаўсюджванне хімічных забруджвальнікаў харчовых прадуктаў;
* з'яўленне новых харчовых тэхналогій (напрыклад, генетычна мадыфікаваных прадуктаў).
Сусветная Арганізацыя Аховы здароўя даўно ўсведамляла неабходнасць праводзіць асветніцкую работу сярод тых, хто займаецца падрыхтоўкай ежы, адносна іх ролі ў забеспячэнні бяспекі прадуктаў харчавання. У пачатку 1990-х СААЗ распрацавала Дзесяць залатых правілаў падрыхтоўкі бяспечнай ежы, якія актыўна перакладаліся і тыражаваліся. Аднак з часам стала відавочна, што неабходна нешта больш простае і общеприменимое. У 2001 годзе, па сканчэнні амаль года кансультацый са спецыялістамі па бяспецы харчавання і фактараў рызыкі, СААЗ распрацавала пяць найважнейшых прынцыпаў бяспечнага харчавання, якія ўключылі ў сябе ўсе асноўныя палажэнні дзесяці залатых правілаў падрыхтоўкі бяспечнай ежы пад больш простымі і запамінальнымі загалоўкамі.
Такім чынам, вось гэтыя пяць прынцыпаў:
1. ВЫКОНВАЙЦЕ ЧЫСЦІНЮ
Опасные мікраарганізмы прысутнічаюць у вялікіх колькасцях у глебе, вадзе, на жывёлах і людзях. Такія мікраарганізмы пераносяцца на руках, анучах і кухонных прыладах (асабліва апрацоўчых дошках), а найменшы кантакт можа паслужыць прычынай іх траплення ў ежу і выклікаць харчовую хваробу. Калі нешта выглядае чыстым, гэта яшчэ не азначае, што гэта так. Патрабуецца больш 2.5 мільярдаў бактэрый, каб выклікаць памутненне 250 мл вады, але ў некаторых выпадках дастаткова 15-20 патагенных бактэрый, каб чалавек захварэў.
Асноўныя дзеянні па захаванню чысціні:
* Мыйце рукі перад прыёмам ежы, перад кантактам з прадуктамі харчавання, а таксама ў працэсе іх падрыхтоўкі.
* Мыйце рукі пасля наведвання туалета; пасля змены падгузнікаў (пялёнак) у дзяцей; пасля смаркання; пасля кантакту са смеццем, хімікатамі (уключаючы бытавую хімію), хатнімі жывёламі; пасля курэння.
* Мыйце і дэзінфікуйце паверхні і абсталяванне, задзейнічанае ў падрыхтоўцы ежы.
* Абараніце зону кухні ад насякомых, паразітаў і іншых жывёл.

Як правільна мыць рукі:

  • Намачыць рукі пад праточнай вадой;
  • Пацерці рукі адна аб адну на працягу не менш за 20 секунд з выкарыстаннем мыла;
  • Спаласнуць рукі пад праточнай вадой;
  • Старанна выцерці рукі чыстым сухім ручніком, пераважна папяровым.

Многія людзі мыюць рукі няправільна. Яны не выкарыстоўваюць мыла або мыюць рукі толькі часткова. Пры мыцці рук не варта забываць аб кончыках пальцаў, пазногцях, вялікіх пальцах, запясцях і прасторы паміж пальцамі. Спалучэнне гарачай вады і мыла дапамагае змыць тлушч, бактэрыі і бруд. Вядро і чарпак могуць выкарыстоўвацца для мыцця рук, калі няма праточнай вады. Лепш за ўсё мыць рукі гарачай вадой, але ў многіх месцах яе няма. Ужыванне халоднай ці ледзь цеплай вады дапушчальна пры мыццё з мылам. У якасці заменніка мыла можа быць выкарыстана вугальная попел.

Што неабходна зрабіць пасля прыёму ежы:

  • прыбраць рэшткі ежы ў смеццевае вядро;
  • вымыць посуд і кухонныя прыналежнасці ў гарачай вадзе з выкарыстаннем мыйнага сродкі, а таксама чыстай анучы або шчоткі для выдалення рэшткаў ежы і тлушчу;
  • змыць ў чыстай гарачай вадзе;
  • прадэзінфікаваць кухонныя прыналежнасці кіпенем або дэзінфікуючым растворам (5 мл бытавога адбельвальніка на 750 мл вады);
  • даць посуду і кухонным прыладаў высахнуць на паветры або выцерці іх чыстым сухім ручніком, пераважна папяровым.

Як абараніць зону кухні ад шкоднікаў:

  • накрывайце прадукты харчавання або трымайце іх у закрытых кантэйнерах;
  • трымайце смеццевыя вёдры зачыненымі і рэгулярна выносьце смецце;
  • трымайце месца падрыхтоўкі ежы ў добрым стане (латаюць расколіны ў сценах або адтуліны);
  • выкарыстоўвайце прылады або спецыяльныя сродкі для барацьбы з паразітамі (паклапаціўшыся пра тое, каб не забрудзіць прадукты харчавання);
  • сачыце, каб хатнія жывёлы не дапускаліся да месца падрыхтоўкі ежы.

2. АДДЗЯЛЯЦЬ СЫРОЕ АД ГАТОВАГА
ИзображениеСырыя прадукты харчавання, асабліва мяса, птушка, морапрадукты і іх сок могуць утрымліваць небяспечныя мікраарганізмы, якія могуць патрапіць на іншыя прадукты харчавання падчас падрыхтоўкі або захоўвання ежы. Перанос мікраарганізмаў з сырой ежы на гатовую называецца крыжаваным забруджваннем.
Асноўныя дзеянні па аддзяленню сырой ежы ад гатовай:

  • Пры куплі трымайце сырое мяса, птушку і морапрадукты асобна ад іншых прадуктаў харчавання.
  • У халадзільніку захоўвайце сырое мяса, птушку і морапрадукты ніжэй гатовых да ўжывання або якія прайшлі цеплавую апрацоўку прадуктаў для прадухілення перакрыжаванага забруджвання.
  • Захоўвайце прадукты ў ёмістасцях з вечкамі, каб пазбегнуць кантакту сырых прадуктаў з гатовымі.
  • Мыйце посуд, выкарыстаны пад сырыя прадукты. Выкарыстоўвайце чысты посуд для гатовых прадуктаў.
  • Выкарыстоўвайце асобнае абсталяванне, такое як нажы і апрацоўчыя дошкі, для працы з сырымі прадуктамі.

3. ПРАВОДЗЬЦЕ ДБАЙНУЮ ЦЕПЛАВУЮ АПРАЦОЎКУ
Правільная цеплавая апрацоўка забівае амаль усе небяспечныя мікраарганізмы. Як паказалі даследаванні, разаграванне ежы да 70 °C можа зрабіць яе бяспечнай для спажывання. Да прадуктаў, якія патрабуюць асаблівай увагі, ставяцца рэзанае мяса, мясныя рулеты, вялікія кавалкі мяса і суцэльныя тушкі птушкі.

Парады па цеплавой апрацоўцы:

  • Старанна разагравайце гатовую ежу.
  • Даводзьце супы і стравы з тушаных прадуктаў да кіпення, каб пераканацца, што яны дасягнулі тэмпературы 70 °C, і кіпеціце іх на працягу 1 хвіліны.
  • Рыхтуйце птушку да таго часу, пакуль сок не стане чыстым, а ўнутраная частка не перастане быць ружовай.
  • Рыхтуйце яйкі і морапрадукты да поўнай гатоўнасці.

Парады па цеплавой апрацоўцы ежы ў мікрахвалевай печы:

У мікрахвалевых печах цеплавое ўздзеянне на прадукты можа быць нераўнамерным і пакідаць без цеплавой апрацоўкі асобныя месцы, дзе могуць выжыць небяспечныя бактэрыі. Пераканайцеся, што прадукты, прыгатаваныя ў мікрахвалевай печы, маюць неабходную тэмпературу па ўсёй паверхні.
Некаторыя пластыкавыя ёмістасці вылучаюць таксічныя хімікаты пры награванні і не павінны выкарыстоўвацца ў мікрахвалевых печах.
4. ЗАХОЎВАЙЦЕ ПРАДУКТЫ ПРЫ БЯСПЕЧНАЙ ТЭМПЕРАТУРЫ
ИзображениеМікраарганізмы могуць размнажацца вельмі хутка, калі прадукты харчавання захоўваюцца пры пакаёвай тэмпературы. Пры тэмпературы ніжэй 5°C і вышэй 60°C развіццё мікраарганізмаў запавольваецца або спыняецца.
Парады па бяспечным захоўванні прадуктаў:

- Не пакідаеце гатовыя прадукты пры пакаёвай тэмпературы больш 2 гадзін.
- Захоўваеце ў халадзільніку ўсе прыгатаваныя і прадукты харчавання, якія хутка псуюцца.
- Трымайце прыгатаваную ежу гарачай (пры тэмпературы вышэй 60 °C) перад падачай на стол.
- Рэшткі ежы не павінны захоўвацца ў халадзільніку больш 3 дзён і не павінны разагравацца больш за адзін раз.
- Не размарожваць замарожаныя прадукты пры пакаёвай тэмпературы. Размарожваць ў халадзільніку або іншых прахалодных месцах.
- Бяспечнае размарожванне прадуктаў у мікрахвалевай печы:
Мікрахвалевыя печы могуць выкарыстоўвацца для размарожвання прадуктаў харчавання, аднак яны могуць нагрэць некаторыя месцы, дзе пачнуць развівацца мікраарганізмы. Пры размарожванні ў мікрахвалевай печы прадукты павінны падвяргацца цеплавой апрацоўцы неадкладна.
5. ВЫКАРЫСТОЎВАЙЦЕ ЧЫСТУЮ ВАДУ І ЧЫСТУЮ ХАРЧОВУЮ СЫРАВІНУ
ИзображениеХарчовая сыравіна, уключаючы ваду і лёд, можа быць забруджана небяспечнымі мікраарганізмамі і хімікатамі. Неачышчаная вада з вадаёмаў ўтрымлівае шкоднікаў і патагены, якія могуць выклікаць дыярэю, брушны тыф або дызентэрыю. Таксічныя хімікаты могуць утварацца ў пашкоджаных і пляснелых прадуктах. Уважлівасць пры выбары сыравіны і простыя меры, такія, як мыццё і ачыстка, могуць знізіць рызыку.
Асноўныя дзеянні:
Выкарыстоўвайце чыстую ваду або ачышчайце яе, каб зрабіць бяспечнай.
Выбірайце свежыя і бяспечныя прадукты (якія прайшлі апрацоўку ў мэтах іх бяспекі, напрыклад, пастэрызаванае малако).
Мыйце садавіну і гародніну, асабліва калі яны ўжываюцца сырымі.
Абразайце пашкоджаныя ўчасткі на садавіне і гародніне — гэта спрыяльнае асяроддзе для бактэрый.
Не выкарыстоўвайце прадукты харчавання пасля заканчэння іх тэрміну прыдатнасці.

свернуть

Нашы сябры - вітаміны

Каб арганізм чалавека быў здаровым і моцным, яму трэба паўнавартаснае і правільнае харчаванне. У харчовых прадуктах, якія ўжывае чалавек, змяшчаецца шмат пажыўных рэчываў - бялкоў, тлушчаў, вугляводаў, мінеральных соляў і вады. Але, акрамя гэтага, ёсць адмысловыя рэчывы, неабходныя для нармальнай працы арганізма. Іх называюць вітамінамі. "Віта" па-латыні - значыць жыццё. Сапраўды, без вітамінаў немагчымая жыццё чалавека.

Змест вітамінаў у прадуктах харчавання быў упершыню даказаны рускім лекарам Н. І. Луніным ў 1880 г. падчас доследаў на жывёлах. Ён узяў дзве групы белых мышэй і пачаў карміць іх па-рознаму: адных штучным малаком, іншых - звычайным каровіным. Мышы, якія пілі штучнае малако, захварэлі і загінулі, а жывёлы, якія сілкаваліся звычайным малаком, засталіся здаровымі. З гэтага Лунін зрабіў выснову, што ў малацэ каровы ўтрымліваюцца нейкія рэчывы, неабходныя для харчавання. У далейшым гэта пацвердзілі даследаванні польскага навукоўца К. Функа, які ўвёў тэрмін «вітаміны».

Вітаміны патрэбныя для росту і развіцця арганізма. Дзякуючы ім чалавек менш хварэе, лепш працуе, у яго хутка гояцца раны, парэзы і зрошчваюць косткі, а таксама павышаецца цягавітасць пры фізічнай нагрузцы. 

Вітаміны ўмацоўваюць арганізм, таму, калі іх недастаткова ў арганізме чалавека або жывёлы, можа развіцца такое захворванне, як авітаміноз (ад лац. "які не мае вітамінаў", якое часам нават прыводзіць да смерці).

Калі чалавек захварэў авітамінозам, у яго пачынаюцца галаўныя болі, ён становіцца раздражняльным, пагаршаецца апетыт, зніжаецца цікавасць да працы. 

У цяперашні час вядома больш за 30 розных вітамінаў. Для іх абазначэння карыстаюцца літарамі лацінскага алфавіту: А, В, С, D і г. д.

Изображение

Вітамін А. У Старажытным Егіпце і Кітаі існавала захворванне, якое называлі «курынай слепатой»: чалавек, падобна курыцы, добра бачыў удзень, але не бачыў у прыцемках. Яно было выклікана недахопам вітаміна А, які адкрылі толькі ў 1631 г. Вітамін А неабходны для росту арганізма і падтрымання зроку. Ён утрымліваецца ў такіх прадуктах, як морква, пятрушка, зялёная цыбуля, салодкі і горкі перац, бацвінне буракоў і радыскі, шчаўе. Даволі шмат яго ў яечным жаўтку, сметанковым алеі, крыху менш у малацэ.

Вітамін В. больш за 1000 гадоў таму ў Японіі, Кітаі, Індыі стала вядома захворванне «бяры-бяры», што азначала «хісткая хада» ці «не ў стане ісці». Спачатку хвораму было цяжка хадзіць, затым у яго развіваўся параліч ног і рук, атрафаваліся мышцы. Хвароба з'яўлялася ад недахопу вітаміна В. Вітамін В умацоўвае мышцы і косткі арганізма, павышае яго адчувальнасць. Ён утрымліваецца ў хлебе, свіным мясе, печані, крупах, грачанай, аўсянай кашах, гароху, фасолі, бабах, яйках.

Вітамін С. гэты вітамін вылечвае цынгу - хвароба мараплаўцаў. Аднак выпадкі захворвання цынгой сустракаліся і сярод мірнага насельніцтва. Часцей за ўсё яны ўзнікалі ў выніку стыхійных бедстваў і з прычыны неўраджаю гародніны, асабліва бульбы. У 1912 г. было ўстаноўлена, што людзі хварэюць цынгой, таму што ў іх арганізме не хапае вітаміна С, што ўплывала на змены ў сэрцабіенні, болі ў нагах, крывацечнасць дзёсен, схільнасць да карыесу, расхіствання і выпадзення зубоў.

Вітамін С змяшчаецца, галоўным чынам, у свежых садавіне, гародніне і ягадах. Найбольш багатыя ім плады шыпшынніка, чорная парэчка, капуста, хрэн, апельсіны, лімоны, ігліца, няспелыя грэцкія арэхі. Адзін з найважнейшых крыніц вітаміна С — бульба.

Вітаміны, якія змяшчаюцца ў садавіне:

А - абрыкос, шыпшыннік, рабіна, хурма (аднаўляе зрок, умацоўвае скуру, неабходны для нармальнага росту);

В2 - сліва, вішня, алыча, шыпшыннік (папярэджвае парушэнне гледжання, паражэнне скуры);

В6 - глог, вінаград, каліна (удзельнічае ў абмене рэчываў у арганізме);

С - чорная парэчка, абляпіха, апельсіны, лімон, мандарын (папярэджвае прастудныя захворванні, цынгу);

К — рабіна, абляпіха, чорная парэчка (павышае згусальнасць крыві).

У таго, у каго есць гародніна і садавіна заўсёды, як правіла, добрае самаадчуванне, чыстая скура, вытанчаная постаць. Гародніна і садавіна - галоўныя пастаўшчыкі вітамінаў.

Такім чынам, для захавання і паляпшэння здароўя чалавечаму арганізму неабходныя ўсе вітаміны, таму харчавацца трэба правільна, а захоўваць прадукты правільна.

свернуть

Карысныя прысмакі

Выбіраем правільна прысмакі для дзіцяці

Дзеці проста любяць ёсць салодкае, але мамы і таты ставяцца да гэтага прыхільнасці з асцярогай. Як сцвярджаюць медыкі, большасць прысмакаў нельга назваць карыснымі, больш за тое - некаторыя з іх адкрыта шкодныя для дзіцячага арганізма. 
 Вось чаму клапатлівыя бацькі імкнуцца засцерагчы сваіх дзяцей ад любога дэсерту. Аднак такі падыход таксама не заўсёды апраўданы, паколькі ён пазбаўляе дзіцяці салодкага задавальнення ад паглынання пірожных і ледзянцоў. Давайце высвятлім, у чым заключаецца шкода цукерак для дзяцей, а таксама даведаемся, якія прысмакі для малых карысныя і чаму. 
Як выбраць прысмакі для дзіцяці?

Выбіраем правільна прысмакі для дзіцяці
1. Жэлейныя цукеркі

ИзображениеДля ласуноў адно іх самых любімых ласункаў - гэта желейные, мармеладных і жавальныя цукеркі. Іх можна даваць малым, пачынаючы з двух гадоў, паколькі яны з'яўляюцца самымі бяспечнымі і нават карыснымі цукеркамі для дзяцей. Звычайна ў іх склад уваходзяць такія інгрэдыенты, як жэлацін, пекцін і цукрова-патачны сіроп.
На думку спецыялістаў, жэлацін добра ўплывае на скуру, валасы і цягліцы маляня. Пекцін жа здольны выводзіць таксіны з дзіцячага арганізма, а таксама дазваляе істотна паменшыць назапашванне халестэрыну.
Такія прысмакі вельмі падабаюцца малышам за іх арыгінальную форму, часцяком жавальныя цукеркі зробленыя ў выглядзе прадстаўнікоў жывёльнага і расліннага свету. Акрамя таго, гэтыя прысмакі не крышацца і не прыліпаюць да рук. 

2. Зефір і пасціла

ИзображениеЗефір робіцца шляхам ўзбівання фруктова-ягаднага пюрэ з яечным бялком і цукрам, таксама рэцэпт прадугледжвае адзін або некалькі формаўтваральных інгрэдыентаў (агаровый сіроп, пекцін, мармеладных маса).
Дзіцячы зефір, які не ўтрымлівае сінтэтычных фарбавальнікаў і араматызатараў, таксама ставіцца да катэгорыі бясшкодных і карысных прысмакаў для дзяцей. Ванільная пасціла і сметанковы зефір можна смела даваць дзецям ад двух гадоў. 

3. Карамель і лядзяшы

ИзображениеМалышам вельмі падабаецца грызці цукеркі, зробленыя з застылага цукру. Але гэта ласунак шкодзіць зубной эмалі і можа стаць прычынай ранняга развіцця карыесу. Да таго ж, трэба ўлічваць, што ўжыванне ледзянцоў і карамелі стварае дадатковую нагрузку на ферментныя сістэмы арганізма дзіцяці. А гэта значыць, што знаёмства з гэтымі відамі прысмакаў варта адкласці.

4. Дзіцячы шакалад

Дыетолагі рэкамендуюць школьнікам ёсць шакалад, бо ў ім маюцца антыаксіданты. Гэтыя рэчывы добра ўплываюць на абмен рэчываў і імунную сістэму дзіцяці, яны папярэджваюць развіццё інфекцыйных і сардэчна-сасудзістых захворванняў. Дзіцяці есці шакалад рэкамендуецца для ўзняцця імунітэту пасля перанесенай хваробы, а таксама ў стрэсавы перыяд экзаменаў.
Аднак не трэба забываць пра тое, што ў некаторых выпадках можа назірацца алергія ў дзіцяці на шакалад, а дакладней, на які змяшчаецца ў ім какава-парашок. Вось чаму чорны шакалад для маленькіх дзяцей проціпаказаны. Больш бяспечна ўжыванне малочнага ці белага выгляду шакаладу для дзяцей. Лекары рэкамендуюць адкласці першае знаёмства з чорным шакаладам да ўзросту чатырох-пяці гадоў.

5. Торт

Дзіцячыя тарты на заказ, перш за ўсё, павінны падабацца малым, быць свежымі і прыгатаванымі з выкарыстаннем бясшкодных інгрэдыентаў.  
Рэцэпт дзіцячага торта залежыць ад узросту дзіцяці. На самы першы дзень нараджэння лепш зрабіць хатні торт з тых прадуктаў, якія ўжо можна ёсць драбку. У ім не павінна быць шмат цукру і яек, якія звычайна прысутнічаюць у святочнай выпечцы. 
ИзображениеДзецям ад 2 гадоў можна даць паспрабаваць невялікі кавалачак звычайнага торта, зробленага з улікам смакавых пераваг дзіцяці – фруктовы, ванільны або шакаладны. Каржы могуць быць выкарыстаны бісквітны, мядовыя або сметанковыя, з даданнем шакаладу або цукатаў. Крэм можа быць алейным, ёгуртавым, тварожным або сметанковым.

Правілы ўжывання прысмакаў для дзяцей

Дзецям неабходна пастаянна папаўняць запас выдаткоўванай энергіі, а дзіцячыя прысмакі выдатна спраўляюцца з гэтай задачай. Шакалад, зефір і жэле для дзяцей сілкуюць клеткі галаўнога мозгу, а таксама ўтрымліваюць карысныя вугляводы. Калі, на вашу думку, шкоду прысмакаў для дзяцей перавышае іх карысць, і вы не хочаце, каб малы еў цукеркі ў вялікіх колькасцях, варта выконваць прыведзеныя ніжэй рэкамендацыі. 
 1. Не ператварайце салодкае ў забаронены плён - інакш маляня яшчэ больш будзе яго хацець 
2. Калі дома цукеркі знаходзяцца пад забаронай, у гасцях трэба зрабіць выключэнне.
 3. Прывучыць свайго малога пасля кожнай порцыі салодкага чысціць зубы ці паласкаць рот.
 4. Не забывайце нагадваць драбку, што прысмакі трэба ёсць толькі пасля ежы.
 Вядома, у вялікіх колькасцях прысмакі для дзяцей шкодныя, але поўная агароджа малых ад дэсерту-гэта не рашэнне праблемы. Важна выбіраць карысныя прысмакі для дзяцей, а таксама прывучыць рабят да правільнага іх ўжывання.

свернуть

Сухафрукты ў харчаванні дзяцей

Зімой і вясной, калі свежых садавіны і ягад вельмі мала, а вашаму дзіцяці для паўнавартаснага росту і развіцця патрэбныя вітаміны, на дапамогу прыходзяць сухафрукты.

Изображение

Сухафрукты вельмі карысныя: утрымліваюць шмат калія, кальцыя і жалеза, у іх збалансаваныя суадносіны клятчаткі і арганічных рэчываў, таксама пекціну, які паляпшае страваванне. Усё гэта робіць сухафрукты неад'емнай часткай штодзённага рацыёну кожнага дзіцяці і пазбаўляе бацькоў шукаць, якія вітаміны даваць дзецям.

Прапануйце дзіцяці узвары, пюрэ або дадайце трохі сухафруктаў ў кашу некалькі раз у дзень. Але не забывайце, што гэта павінны быць менавіта сушаныя плады, а не зацукраваную садавіну. Іх колькасць можа быць рознай, у залежнасці ад стравы, але ў сярэднім каля 50-100 г у дзень.

Вядома, сухафрукты павінны прысутнічаць у штодзённым дзіцячым рацыёне. Пры гэтым не варта захапляцца - невялікая жменька у дзень забяспечыць вашаму дзіцяці неабходнымі пажыўнымі рэчывамі, вітамінамі і мікраэлементамі. Некаторыя з сухафруктаў ў спалучэнні з арэхамі, стымулююць фізічнае і разумовае развіццё дзяцей. Перад падачай на стол, старанна прамыйце сухафрукты, і замачыце ў вадзе да размякчэння.

Каларыйнасць сухафруктаў

Разынкі-264.1 ккал на 100 г
Курага-214.8 ккал на 100 г
Фінікі-274 кКал на 100 г
Чарнасліў-231,1 кКал на 100 г

Курага
ИзображениеКурага змяшчае шмат клятчаткі, каратын, калій і жалеза, яе ўжыванне спрыяе росту дзіцячага арганізма. Замочаную загадзя курагу можна ёсць у перапынках паміж ежай, выкарыстоўваць для падрыхтоўкі узвараў, а таксама выкарыстоўваць для выпечкі пірагоў і дадаваць у кашы.

Інжыр

ИзображениеІнжыр досыць каларыйны сухафрукт, але пры гэтым змяшчае такія пажыўныя рэчывы, як кальцый, калій, клятчатку і бялкі. Інжырам можна перакусіць або дадаваць яго ў розныя стравы. Бо ён павышае апетыт, а дзякуючы высокаму ўтрыманню клятчаткі, паляпшае страваванне.
 

Разынкі
ИзображениеРазынкі багаты клятчаткай і жалезам. Прапануйце дзіцяці піць чай упрыкуску з разынкамі-гэта смачна і карысна. Разынкі выдатна павышаюць імунітэт.

Фінік
Фінікі багатыя вітамінамі, клятчаткай, жалезам. Штодзённае ўжыванне фінікаў спрыяе ўмацаванню цягліц і костак, а таксама павышае працаздольнасць. Да таго ж фінікі паляпшаюць апетыт. 

 

Изображение

Чарнасліў
Чарнасліў змяшчае неабходныя арганізму вітаміны і мікраэлементы. Ён змяшчае бялкі і кальцый, вітаміны А і Е і жалеза, спрыяе росту дзіцячага арганізма і паляпшае страваванне.
 

Вельмі карысны кампот з сухафруктаў. Яго можна рыхтаваць, як штодзённы напой. Каб яго прыгатаваць заліце сухафрукты гарачай вадой (тэмпература вады – 80 ° С), дайце настаяцца некалькі гадзін. Але не забывайце, што сухафрукты нельга кіпяціць або заліваць кіпенем, тады ўсе іх карысныя ўласцівасці губляюцца.

свернуть

Кісламалочныя прадукты ў рацыёне дзіцяці

Правільны рацыён харчавання важны і для дарослых людзей, але для дзяцей - асабліва каб малыя рослі моцнымі і радзей хварэлі, неабходна, каб яны атрымлівалі поўны комплекс карысных вітамінаў і мікраэлементаў. Важную ролю ў дзіцячым рацыёне гуляюць кісламалочныя прадукты (кефір, ёгурт, тварог), так як у іх утрымліваюцца малочныя кіслоты, вітаміны, бялкі, тлушчы, ферменты і іншыя патрэбныя рэчывы.

Изображение

Кісламалочныя прадукты

Рэгулярнае ўжыванне "кісламалочкі" дапамагае ўмацаваць імунітэт, падтрымліваць здаровую мікрафлору ў арганізме, папоўніць недахоп кальцыя, што вельмі важна для паўнавартаснага росту і развіцця дзіцяці. 

Давайце разгледзім найбольш карысныя кісламалочныя прадукты для дзяцей: ёгурт, кефір і тварог.

Ёгурт


ИзображениеГоднасць гэтага кісламалочнага прадукту заключаецца ў тым, што ён мае паніжаную кіслотнасць і можа служыць выдатнай альтэрнатывай кефіру. Важна, аднак, падкрэсліць, што карысць прыносяць не ўсе ёгурты, а толькі так званыя "жывыя", гэта значыць не падвергліся тэрмічнай апрацоўцы, а таксама не змяшчаюць кансерванты, фарбавальнікі і араматызатары. Магчыма, натуральны ёгурт не гэтак смачны, як «хімічны», але карысны — бясспрэчна.

Як адрозніць "жывы" ёгурт ад тога, які прайшой цеплавую апрацоўку з усімі вынікаючымі? Запомніце некалькі правіл:

  • на ўпакоўцы павінна быць напісана менавіта "ёгурт", а не любыя іншыя варыяцыі гэтага слова
  • у склад уваходзіць йогуртовая закваска
  • паказана ўтрыманне кісламалочных бактэрый
  • тэмпература захоўвання-ад 0 да + 6 С
  • тэрмін захоўвання - не больш за 7 дзён

Кефір

ИзображениеУ гэтым кісламалочным прадукце, які выпрацоўваецца на аснове закваскі кефірных грыбкоў, утрымліваюцца вітаміны групы В. Дзецям кефір асабліва карысны яшчэ і тым, што дапамагае вырашыць такую праблему, як недахоп кальцыя.

Аднак варта ўлічваць, што, насуперак існуючага міфа аб тым, што правільны рацыён харчавання груднога дзіцяці абавязкова павінен ўключаць кефір, дзецям да года даваць гэты кісламалочны прадукт нельга, так як ён можа стаць прычынай недахопу жалеза, выклікаць мікракрывацячэнне ў страўніку і іншыя ўскладненні.

Рэкамендуецца пачаць ўводзіць кефір у дзіцячы рацыён пасля года і не больш аднае шклянкі ў суткі.

Тварог

ИзображениеТварог адносіцца да тых прадуктам, якія ўтрымліваюць максімальную колькасць бялку, які з'яўляецца будаўнічым матэрыялам для чалавечага арганізма. Тварог з'яўляецца адным з асноўных крыніц паступлення ў арганізм чалавека фосфару і кальцыя. На раннім этапе развіцця дзіцяці ўсе гэтыя рэчывы маюць найбольш важнае значэнне, так як спрыяюць росту і развіццю малога. Прыкормліваць дзіцяці тварагом неабходна з 6 месяцаў. 

У першую чаргу вы павінны ацаніць тое месца, дзе набываеце тварог. Паглядзіце, ці створаны ў краме неабходныя ўмовы для бяспечнай рэалізацыі? Тварог - гэта хутка псуецца прадукт і прыдатны не больш 72 гадзін з моманту вырабу. Ён павінен прадавацца толькі фасаваным, з халадзільных вітрын, з этыкеткай, на якой акрамя дадзеных аб самім вытворцы павінна быць напісана, што гэта за прадукт, нумар і назва дакумента, па якім ён выпрацаваны (даст або ТУ)

У заключэнне адзначым, што кісламалочныя прадукты для дзяцей вырабляюцца па асаблівай тэхналогіі. Гэта абавязкова варта ўлічваць, і тады вашы дзеткі будуць расці моцнымі і здаровымі!

свернуть

Ці можна даваць дзецям грыбы?

Грыбы можна аднесці да адных з самых "падступных" прадуктаў харчавання, яны лічацца цяжкай ежай для дарослых, а дзіцячаму арганізму і пагатоў з імі не справіцца. Грыбы цяжка пераварваюцца, а таксама могуць выклікаць алергію.
Изображение
Восеньская пара - грыбная пара, гледзячы на бацькоў, апетытна ўплятаюць грыбныя дэлікатэсы, малыя таксама цягнуць ручкі да незнаёмай стравы, жадаючы паспрабаваць новы ласунак. Аднак ці так неабходныя грыбы ў рацыёне дзіцяці?

Нягледзячы на тое што грыбы валодаюць высокай харчовай каштоўнасцю: утрымліваюць шмат клятчаткі, бялкоў, вітамінаў групы В (В1, В2, РР) і мінеральных рэчываў (калія, кальцыя, фосфару, жалеза, магнію, натрыю), даваць іх маленькім дзецям не варта.
Грыбы, падобна губцы, убіраюць у сябе вялікую колькасць цяжкіх металаў, таксічных і радыеактыўных рэчываў. Вядомыя выпадкі, калі немаўляты пакутавалі ад харчовага атручвання, выкліканага грыбнымі таксінамі, якія трапілі ў неакрэплы арганізм з малаком маці. Таму маці, якая корміць, неабходна адмовіцца ад грыбных страў.

Калі можна даваць дзецям грыбы

Стрававальная сістэма чалавека заканчвае фармавацца ва ўзросце сямі гадоў, менавіта ў гэты перыяд арганізм дзіцяці здольны выпрацоўваць неабходнае для пераварвання грыбоў колькасць ферментаў. Раней гэтага ўзросту даваць дзецям грыбы нельга, а яшчэ лепш пачакаць да 9-10 гадоў.ИзображениеНедапушчальна ўжыванне паўнавартаснай грыбной стравы, грыбы можна выкарыстоўваць у толькі ў якасці смакавага дадатку. Да прыкладу, у выглядзе грыбной падліўкі або мяснога булёна з невялікай колькасцю дробнага нарэзаных грыбоў.

 

Як ўводзіць у рацыён грыбы дзіцяці
1. Першымі грыбамі, якія можна паспрабаваць малому, павінны быць толькі грыбы другой катэгорыі, якія не патрабуюць дадатковай апрацоўкі з-за адсутнасці таксінаў. Да іх ставяцца падбярозавікі, падасовікі, дубовік, маслёнак, валнушка ружовая, белянка, груздзь асінавы, а таксама шампіньёны.Изображение
 2. Да падлеткавага ўзросту дзецям можна есці грыбы толькі i (белы грыб, рыжык сапраўдны, грузд сапраўдны) і II катэгорый, пры гэтым грыбныя стравы не варта даваць часта. 
3. Ва ўзросце 9 гадоў дзіцяці ўжо можна рыхтаваць "лёгкія" стравы, напрыклад, падаваць грыбы да гарніру ці рабіць грыбныя юшкі. Бліжэй да 11 гадоў дзіця можа паспрабаваць цяжкае спалучэнне грыбоў з цестам (блінцы, грыбная піца, піражкі з грыбным начыннем, зразы). 
 4. Марынаваныя і салёныя грыбы - гэта апошні этап знаёмства дзіцяці з грыбамі.

Атручэнне грыбамі

ИзображениеЗдараецца так, што дарослыя члены сям'і шчасна і без наступстваў паабедалі грыбочкамі, аднак дзіця адчувае недамаганне. Падступства грыбных атручванняў заключаецца ў тым, што іх сімптомы выяўляюцца толькі праз 6-35 гадзін пасля ўжывання ў ежу, калі грыбныя таксіны пачынаюць выводзіцца з арганізма ныркамі і печанню.

Калі маляня адчувае боль у жываце, млявасць, галаўны боль, а таксама ў яго з'явілася ваніты, адразу ж выклікайце хуткую дапамогу. Да прыбыцця лекара неабходна аказаць маляню першую дапамогу. 

Добра, калі ў дзіцяці з'явіліся ваніты - бо ачышчэнне страўніка ў гэтай сітуацыі вельмі неабходна. Калі ваніты адсутнічаюць, іх варта выклікаць: дайце выпіць дзіцяці шклянку прахалоднай кіпячонай вады, пасля чаго націснеце чайнай лыжкай на корань мовы. 

Такое прамыванне можна паўтарыць яшчэ 2-4 разы, таксама вывесці таксіны з арганізма дапамогуць прэпараты-сарбенты.

Нягледзячы на ўсю карыснасць грыбоў, якія ўтрымліваюць нямала карысных мінеральных рэчываў, бялкоў і вітамінаў, яны не з'яўляюцца самым неабходным прадуктам харчавання для дзяцей. Да ўзросту 7 гадоў вельмі непажадана ўводзіць у рацыён грыбы дзіцяці.

свернуть

Правілы карыстання сталовымі прыборамі

Аснова асноў правільнага бацькоўскага выхавання - асабісты прыклад.

Калі вы самі ўмееце паводзіць сябе за сталом, лёгка і грацыёзна карыстаецеся нажом і відэльцам і заўсёды дзякуйце хатніх пасля ежы - палова поспеху ўжо ў вас у кішэні.

Бо для падрастаючага малога няма нічога больш каштоўнага, чым той вопыт, які ён чэрпае, гледзячы на бацькоў.

Выбіраем дзіцячыя прыборы.

Изображение

Відэлец дзіцяці павінен быць маленькім і не занадта вострым. Спачатку маленькае дзіця навучаюць есці відэльцам, трымаючы яе толькі ў правай руцэ. Яму тлумачаць і паказваюць, што відэлец трымаюць па-рознаму, у залежнасці ад таго, што ядуць. Калі на талерцы ляжыць, да прыкладу, смажаная бульба, кавалачкі мяса ці рыбы, то відэлец трымаюць так, каб ёю было зручна браць кавалкі ежы, г.зн. зуб'ямі дадолу.

У тых выпадках, калі ядуць пюрэ, кашу ці іншую рассыпістую ежу, трэба павярнуць відэлец выгібам дагары, каб было зручна падграбаць страву. Прывучайце таксама дзіця, браць ежу відэльцам, трымаць яго нахільна да плоскасці талеркі, інакш відэлец можа саслізнуць з гладкай паверхні і распырскаць змесціва талеркі на абрус і вопратку.

Цалкам зручна ёсць відэльцам, а не лыжкай, амлет, яечню, невадкія кашы, гародніну, катлеты, гарніры. Да гэтага варта прывучаць і таму, што звычайна, калі падаюць другую страва, лыжка са стала ўжо прыбрана.

Калі да сервіроўкі дзіцячага стала дадаюць сталовы нож, дзіцяці паказваюць, як ім карыстацца, вучаць трымаць нож у правай руцэ. Да гэтага ж часу варта навучыць дзіця карыстацца відэльцам, трымаючы яго левай рукой. Дзіцяці трэба прывучаць да таго, што нарэзаць нажом можна толькі тую ежу, якую немагчыма аддзяліць з дапамогай відэльца. Таму сечаныя катлеты, запяканкі, пудынгі, рыбу і г.п. ён павінен ёсць толькі пры дапамозе відэльца, без нажа. Пакуль дзіця не абвыкне карыстацца нажом, ён дапамагае сабе, падтрымліваючы ежу хлебнай скарыначкай, якую трымае ў левай руцэ.

Існуюць пэўныя правілы пры карыстанні сталовымі прыборамі.

Карыстаючыся падчас ежы відэльцам і нажом, нож трымаюць у правай, а відэлец — у левай руцэ.
Калі ядуць толькі відэльцам, яе бяруць у правую руку.
Не варта браць відэлец, нож ці лыжку залішне блізка да паставы.
Нельга браць лыжкай тое, што можна ўзяць відэльцам.
Браць на відэлец можна столькі, колькі на ёй змяшчаецца, не звальваючыся.

Да дапамогі нажа даводзіцца звяртацца даволі часта. Ім разразаюць рыбную гастраномію, мяса (ялавічыну, свініну, бараніну, цяляціну, мяса лася, кабана, сайгакаў, медвежатину, зайчатину, птушку, дзічыну).

Не варта нарэзаць адразу некалькі кавалачкаў - мяса астыне і стане нясмачным. Так можна рэзаць толькі дзецям, якія яшчэ не прывыклі ёсць самастойна або ўмеюць карыстацца толькі відэльцам.

Клёцкі, галушкі, вараная гародніна не рэжуць нажом, а ў выпадку неабходнасці дзеляць на кавалачкі відэльцам.

Калі на стале катлеты, зразы, тэфтэлі, галубцы або іншыя сечаныя стравы, ужыванне нажа залішне. Іх ядуць відэльцам, трымаючы яго ў правай руцэ.

Кавалачкам хлеба правай рукой можна дапамагчы пакласці на відэлец кавалак стравы з талеркі. Такія стравы, як амлеты, гародніна, запяканкі, ядуць толькі пры дапамозе відэльца.

Калі даводзіцца часова перарываць ежу, каб выпіць вады, узяць хлеба, пакласці кавалак мяса, нож і відэлец кладуць на талерку так, як іх трымалі: нож ручкай направа, а відэлец — налева.

Скончыўшы есці, нож і відэлец кладуць на талерку паралельна ручкамі налева побач адзін з адным. Гэта знак (афіцыянту, абслуговым асобам) прыбраць талерку.

Калі хто-небудзь папросіць перадаць прыбор, то нажы, відэльцы, лыжкі перадаюць ручкай наперад. Самому можна ў такім выпадку ўзяць прыбор за нейтральную сярэдзіну (напрыклад, у тым месцы, у якім нож злучаецца з ручкай). Гэта дазволіць пазбегнуць забруджвання прыбора пальцамі. 

Навучыце дзіця правільна трымаць сталовыя прыборы і карыстацца імі, каб пазбегнуць траўмаў.

Ні ў якім разе не варта гуляць са сталовымі прыборамі, браць у рот нож, пусты відэлец. Гэта можа прывесці да парэзаў паражніны рота і языка, што сапраўды, ніякіх добрых асацыяцый не выкліча.

Есці варта акуратна, дробнымі кавалачкамі, не набіваючы рот пад завязку, каб потым немагчыма было пражаваць. Ежу трэба перажоўваць павольна і старанна, не чмякаючы і не распырскваючы ежу. Растлумачце, што размаўляць з поўным ротам непрыгожа і нязручна, спачатку варта ежу пражаваць і праглынуць, а ўжо потым размаўляць. Але ўсё ж, не варта злоўжываць размовамі за ежай.

Нагадаеце, што за стол садзяцца ў першую чаргу для прыняцця ежы, а не для забавак. І таму, розныя кніжкі, а таксама тэлевізар за ежай проціпаказаныя.

Пасля прыняцця ежы дзіця павінна скласці свае прыборы на талерку, як гаварылася вышэй, падзякаваць гаспадарам, і толькі пасля гэтага ўстаць з-за стала. Нядрэнна было б прапанаваць дзіцяці дапамагчы прыбраць са стала. І, вядома ж, не забывайце памыць рукі і пасля ежы.

Калі вы прадставіце ўсё гэта ў выглядзе гульні, то вашаму дзіцяці не будзе сумна, і ён захоча яшчэ не раз правесці такі цікавы званы вячэру. Можаце прапанаваць яму ў наступны раз запрасіць ужо рэальных гасцей з ліку сваіх сяброў, і вы ўбачыце, як ён загарыцца, і з якой радасцю возьме на сябе абавязкі гасціннага гаспадара!

І памятайце, прыняцце ежы павінна выклікаць задавальненне, як у дзяцей, так і ў дарослых!

свернуть

Дыетычнае харчаванне

  Калі ў дзіцяці алергія на некаторыя прадукты харчавання, то яму павінна быць арганізавана дыетычнае харчаванне. Пытаннямі дыетычнага харчавання ў дзіцячым садзе займаецца медыцынская сястра.

  Для атрымання дыетычнага харчавання неабходна:

1. Заява бацькоў.

2. Даведка з дзіцячай паліклінікі аб патрэбнасці дзіцяці ў дыетычным харчаванні.

     Дадзеныя дакументы неабходна прадастаўляць на момант паступлення дзіцяці ў дзіцячы сад, а затым пасля сканчэння тэрміну дзеяння дадзенай спраўкі.

        Харчаванне пры алергіі ў дзяцей пабудавана на прынцыпах правільнага прыгатавання ежы: 

  •    агародніну рэкамендуюць замочваць ў вадзе на некалькі   гадзін, што дапаможа вывесці з іх шкодныя рэчывы і нітраты; 
  • крупы добра патрымаць у вадзе два-тры гадзіны перад варэннем; 
  • пасля закіпання мяса з рондаля выліваюць ўвесь булён. Другі булён ачышчаюць ад усіх тлушчавых уключэнняў; 
  • максімальна карыснымі для дзяцей лічацца паравыя стравы, далей ідуць-вараныя, тушаные, запечаныя. Гарачае забаронена.

   Калі прыкметы алергіі не праходзяць па дасягненні двух-трох гадоў, то надыходзіць перыяд дыетатэрапіі. Прадукты-алергены забараняюцца на працяглы перыяд, усталяваны які лечыцца лекарам. Само дыетычнае харчаванне падзяляецца на перыяды: 

  • у пік алергіі катэгарычна забаронена ўжываць-булёны, вострыя, салёныя, марынаваныя, смажаныя, рэзкія вэнджаныя стравы. Абмежаваць спажыванне цукру і солі, малочнай прадукцыі, мучных вырабаў, некаторых круп. Першы перыяд, як правіла, доўжыцца адзін-дзва тыдня; 
  • пры згасанні вострых праяў алергіі, надыходзіць перыяд выключэння ўсіх "небяспечных" прадуктаў (і здольных выклікаць перакрыжаванае рэагаванне) з рацыёну тэрмінам да трох месяцаў; 
  • чага перыяду. Паступова ў рацыён дзіцяці дазваляюць ўводзіць прадукты алергенавага характару, выключаючы выяўлены алерген. Калі ўсе прыкметы алергіі прайшлі, можна прыступаць да аднаўленя.

   Прадукты можна есць, пачынаючы з мінімальных доз - не больш за 10 гр. Харчаванне пры алергіі ў дзяцей сістэматызуюць з дапамогай вядзення дзённіка, куды заносяць ўсе ўзнікаючыя рэакцыі і дозы ўведзенага прадукту па днях.

свернуть

Асаблівасці харчавання дзяцей дашкольнага ўзросту

Изображение

Дзецям дашкольнага ўзросту вельмі карысная сырая гародніна ў выглядзе салату, свежыя садавіна і ягады. Салаты прапануйце перад ежай, так як гародніна стымулюе выпрацоўку стрававальных сокаў і паляпшае апетыт. Свежая садавіна вельмі добрая на падвячорак. Не давайце яе толькі ў прамежках паміж ежай (асабліва салодкія).

Падчас абеду абавязкова накарміце дзіцяці супам, першыя стравы на аснове агароднінных або мясных булёнаў з'яўляюцца моцнымі стымулятарамі работы рэцэптараў страўніка, што спрыяе павышэнню апетыту і паляпшэнню працэсу стрававання.

Дзеці вельмі любяць хлеб і хлебабулачныя вырабы, асабліва булачкі, пернікі, вафлі, печыва, пірожныя, тарты. Але трэба памятаць, што вырабы з мукі вышэйшага гатунку бедныя вітамінамі і мінераламі і часта ўтрымліваюць вялікую колькасць цукру і тлушчаў. Пакіньце іх для выхадных і святочных дзён. Штодня карысны хлеб з жытняй мукі, а таксама з мукі грубага памолу. Ён багаты вітамінамі групы В, мінеральнымі рэчывамі і расліннымі бялкамі.

Дзецям вельмі карысныя крупы. У адрозненне ад макаронных вырабаў (макароны, вермішэль, лапшына), яны ўтрымліваюць вялікую колькасць вітамінаў і мінералаў. Дзеці вельмі любяць макаронныя вырабы, але варыце іх радзей, чым крупы, асабліва калі ў дзіцяці маецца залішняя маса цела.

Для фарміравання трывалага шкілета, добрай паставы і моцных зубоў дзіцяці жыццёва неабходны кальцый, які ў асноўным змяшчаецца ў малочных прадуктах. Таму штодня дзіця павінна атрымліваць 2 шклянкі малака або кісламалочных прадуктаў.

Цукар абавязкова ўваходзіць у рацыён дзіцяці любога ўзросту, але залішняя яго колькасць зніжае апетыт, парушае імунітэт, спрыяе развіццю атлусцення і можа прывесці да такога грознага захворвання як цукровы дыябет. Не прывучайце дзяцей есці шмат прысмакаў. Адвучыць сваіх родных і знаёмых прыходзіць да дзіцяці з цукеркай ці шакаладкай.

Изображение

Не купляйце дзецям моцна газаваныя напоі - яны раздражняюць слізістую страўніка і кішачніка і ўтрымліваюць вялікую колькасць цукру.

Больш купляйце гародніны, садавіны, ягад, зеляніны. Вось што карысна дзіцяці. Прычым гародніна павінна быць самая разнастайная - морква, капуста, буракі, рэпа, рэдзька, зялёны гарошак, таматы, шынкі, гарбуз, агуркі і г.д. Вельмі карысная агародная і дзікарослая зеляніна. З садавіны ў першую чаргу рэкамендуюцца яблыкі, грушы, слівы, вішні, ягады – чорныя парэчкі, агрэст, чырвоная парэчка, маліна, абляпіха. У дзень дзіця павінна атрымліваць 400 грамаў гародніны і садавіны. У гэтую колькасць не ўваходзіць бульба.

Для падрыхтоўкі ежы выкарыстоўвайце ёдаваную соль, так як пры недастатковым паступленні ёду з ежай могуць узнікнуць йододефицитные захворвання.

свернуть

Здаровае харчаванне - аснова здароўя

Пакуль дзіця зусім маленькае, да яго кармлення ставяцца дрыгатліва. Калі ж дзеці пераходзяць на агульны стол, мы ўсё радзей і радзей задумваемся аб тым, наколькі правільнае харчаванне яны атрымліваюць. А між тым кармленню дзяцей 3-6 гадоў варта надаваць не менш увагі, інакш праблем у будучыні не пазбегнуць. Неабходна так пабудаваць харчаванне, каб выкарыстоўваюцца прадукты не спрыялі ўзнікненню захворванняў.

Изображение

Ва ўстанове дашкольнай адукацыі меню дзённага рацыёну забяспечвае кожнае дзіця жыццёва неабходнымі харчовымі рэчывамі, у тым ліку незаменнымі, а таксама вітамінамі і мікраэлементамі. У цэлым за дзень дзіця атрымлівае ва ўстанове дашкольнай адукацыі не менш за 80% фізіялагічнай нормы пажыўных рэчываў. Астатняе яно павінна даатрымаць падчас хатняй вячэры. Не варта забываць бацькам і пра правільна арганізаванае харчаванне дома ў выхадныя і святочныя дні.

Аптымальным для дзяцей дашкольнага ўзросту з'яўляецца чатырохразовае харчаванне з прамежкамі паміж прыёмамі ежы каля 4 гадзін.

 

Як жа разнастаіць меню дома?Изображение

Разнастайнасць страў неабходна забяспечваць наборам сыравіны і прадуктаў (мяса, рыба, малако, яйкі, крупы, гародніна), а таксама відамі кулінарнай апрацоўкі (мяса тушанае, адварное, смажанае, прыпушчанае; мясныя стравы з мяса: катлеты, біточкі, тэфтэлі і інш.) Акрамя таго стравы павінны быць разнастайныя па вонкавым выглядзе, густу і гарніру. Чым больш прыемны пах і выгляд ежы, тым больш актыўна працуюць харчовыя ферменты і мацней адчуванне голаду. У меню трэба прадугледжваць чаргаванне страў, асабліва асноўных, каб яны не паўтараліся на працягу тыдня. Акрамя таго, варта памятаць, што стравы з мяса і рыбы багатыя бялкамі, тлушчамі і экстрактыўнымі рэчывамі, таму яны могуць ўзбуджаць нервовую сістэму дзіцяці і парушаць сон. Іх пажадана рыхтаваць на абед і сняданак, а на вячэру лепш даваць малочныя і тварожныя стравы, якія хутка пераварваюцца. Багаты прыём ежы на ноч прыводзіць да пераўтварэння ў тлушчы недаакісьленых вугляводаў, што можа выклікаць атлусценне.

Неабходна настойліва прывучаць дзяцей да разнастайнай ежы, асабліва да гародніны, малака, тварожныя страў, страў з аўсянай крупы.

свернуть

Прыкладнае меню выхаднога дня для дзяцей 3-6 гадоў.

свернуть