Нарэшце, наступіў доўгачаканы момант: ваша дзіця навучылася прамаўляць цяжкі для яго гук.

Але бацькі часта бываюць расчараваныя тым, што, паўтараючы гук ізалявана па просьбе дарослых або па ўласнай ініцыятыве, дзіця не прамаўляе яго ў маўленні, якое застаецца практычна без змен. Гэта цалкам заканамерная з'ява, якая гаворыць аб тым, што прыйшоў час для важнага этапу лагапедычнай працы - аўтаматызацыі (замацавання) правільнага вымаўлення. Наколькі пастаноўка гуку карпатлівая работа лагапеда, якая патрабуе спецыяльных ведаў і навыкаў, настолькі аўтаматызацыя гукаў - супрацоўніцтва дзіцяці і яго бацькоў. Гэтае супрацоўніцтва можа вырашаць не толькі задачу фарміравання правільнага маўлення, але гэтак жа спрыяць усталяванню даверных адносін у сям'і, калі дзіця імкнецца да зносін са сваімі блізкімі. Паралельна вы зможаце развіць увагу, памяць, мысленне, уяўленне - псіхічныя працэсы, цесна звязаныя з маўленнем, дастатковы ўзровень сфарміраванасці якіх неабходзен для паспяховага навучання. Прапанаваныя вам гульнявыя заданні і практыкаванні не патрабуюць падрыхтоўкі дыдактычнага матэрыялу (хоць выкарыстанне нагляднасці пажадана), накіраваныя на развіццё ў дзіцяці навыку кантролю за сваёй мовай і могуць выконвацца не толькі ў хатніх умовах, але і на прагулцы. Гульнявыя практыкаванні - незаменны сродак выхавання ў дзяцей творчых пачаткаў, асабліва такіх якасцяў, як ініцыятыва, настойлівасць, самааналіз, самакантроль, самаацэнка, якія ў дадатак да інтэлекту, набытым уменням і навыкам, у тым ліку навыкам правільнага маўлення, складаюць творчую накіраванасць асобы.

Плануючы заняткі, памятайце, што :

• яны павінны быць сістэматычнымі, бо ў дзіцяці 5-7 гадоў навык фарміруецца ў выніку сталага паўтарэння, замацаванні жаданага дзеяння; у адваротным выпадку аўтаматызацыя гуку можа зацягнуцца на працяглы час;
• правільна выбірайце час для заняткаў - шумныя, эмацыйныя гульні непажаданыя перад сном, дзіця не павінна быць стомленым, недапушчальна адрываць яго ад любімага занятку (гульні, прагляду перадачы), інакш у яго яшчэ да пачатку занятка з вамі складзецца негатыўнае стаўленне да яго;
• старайцеся скончыць гульню да таго, як дзіця само пра гэта папросіць, гэта дапаможа падтрымаць яго цікавасць; працягласць занятку можа складаць ад 10 да 20-25 хвілін;
• ваша дзіця мае патрэбу ў пахвале і падтрымцы, асабліва калі адчувае нейкія цяжкасці; пазбягайце слоў "Ты сказала няправільна", "Гэта няправільны адказ", "Ты слухаеш няўважліва", лепшыя варыянты - "Давай падумаем разам", "Я назаву два (тры) словы, а ты выберы прыдатнае", "Паслухай яшчэ раз";
• галоўныя памочнікі ў зносінах з дзіцем - цярпенне, вытрымка, добразычлівасць; калі вы ніяк не можаце дабіцца ад дзіцяці жаданага адказу або дзеяння, значыць вы не здолелі растлумачыць, чаго вы хочаце; інструкцыя павінна быць простай, выразнай, кароткай, змяшчаць зразумелыя дзіцяці словы; пажадана паказаць, як гэта робіце вы, перш чым дзіця ўступіць у гульню само; рэзкі тон, раздражненне недапушчальныя, дзіця павінна пачувацца камфортна; не шкадуйце пахвал, нават калі поспехі нязначныя. Галоўнае - паверыць у свае сілы: "Сёння ты адказаў лепш, чым учора", "Малайчына, ты вельмі старалася!".
• Абавязкова пачынайце з простых, пасільных нават для дзіцяці заданняў, ускладняйце паступова. Не прыспешвайце яго, дайце час падумаць. Калі дзіця чагосьці не ведае, можна даць правільны адказ, але лепш, калі вы яму дасце выбар, напрыклад: "яблык, фрукт ці гародніна?"
• Прапанаваныя гульні і гульнявыя практыкаванні дапамогуць аўтаматызаваць (замацаваць) гук, які ваша дзіця навучылася правільна вымаўляць, а гэтак жа будуць спрыяць пашырэнню яго слоўнікавага запасу, падрыхтуюць да засваення граматы, папярэдзяць памылкі чытання і пісьма, навучаць правільна будаваць сказы, разаўюць складнае маўленне.
• «Гук згубіўся». Завучы словы без апошняга (ці першага - больш складаны варыянт) гуку, прапануйце дзіцяці вярнуць яго на месца, каб слова стала зразумелым. Напрыклад, для гуку « Р»: _ак , _оза , _учка , _ыба , кефі_ , бісе_ , мухамо_ . Для гуку «Ж»: _ук , _ара , _асмін , _арэны . Для гуку «Ч»: _ай , _ашка , _улан , _ыніць , _айка ; клю_ , кала_ , скрыпа_ , пе_ , поўна_ і інш.
• «Назаві маленькі прадмет». Прапаноўваючы дзіцяці словы, дзе ёсць патрэбны гук, папытаеце змяніць яго: лодка - лодачка, паліца - … , кут - … , конь - … , лужына - … (для гуку «Л»); шар - … , шафа - … , шалік - … , вуха - … , аловак - … , мяшок - … і інш. (для гуку «Ш»).
• «Назаві ласкава». Для гуку «Р»: рука - … , сястра - … , брат - … , курыца - …, рабіна - … . бяроза - і інш.
• Аналагічна папярэднім праводзяцца гульнявыя практыкаванні "Адзін - шмат" і "Скажы, чаго шмат". У першым выпадку дзіця вучыцца змяняць словы па ліках адначасова з замацаваннем гуку : ружа – ружы, сябар - … , сястра - … , дыван - … , мурашка - … , рот - … , (гук «Р» ). Звярніце ўвагу на словы, якія не змяняюцца. У другім выпадку прапануеце назваць шмат прадметаў, ужываючы слова «шмат»: сябар – шмат сяброў, грузавік – шмат …(гук «Р»). У гэтых гульнях дзецям неабходны ўзор. Не забывайце заахвочваць правільнае вымаўленне. У выпадку памылкі няхай дзіця паспрабуе выбраць правільны варыянт, напрыклад: «Як правільна – шмат братоў ці шмат братаў?». Можна абгуляць сітуацыю: «Уяві, што ў цябе ёсць чароўная палачка. Яна можа ператварыць адзін прадмет у некалькі. Я назаву адзін прадмет, а ты ператвары іх у мноства. Не забудзься прыгожа казаць гук…».
• «Даскажы слоўца». «Адгадай, якое слова я задумаў: ра … (кета, дыо, кушка і г.д.), чу… (да, кча, лан). Калі дзіця ўмее чытаць, можна напісаць слова і закрыць яго, пакуль яно не будзе адгадана, а затым прапанаваць прачытаць. Спачатку загадвайце добра знаёмыя дзіцяці словы, пасля чаго падумайце разам, якія яшчэ словы пачынаюцца з дадзенага склада, растлумачце значэнне незнаёмых, напрыклад: ру … (рубанак, рукаў, русы, руно, руднік і інш.). Можна за правільна адгаданае слова залічваць 1 бал, мяняючыся з дзіцем ролямі. Калі яно задумвае слова, папытайце яго запісаць так, каб вы не бачылі. Праверыўшы правільнасць вашай адгадкі, вы зможаце ацаніць не толькі графічныя навыкі дзіцяці, але і ўзровень сфарміраванасці гука-літарнага аналізу. Калі слова не зразумела з-за пропускаў і перастановак літар, значыць неабходная дбайная праца ў гэтым кірунку.
• Прапануйце назваць як мага больш прадметаў з гукам, які яно навучылася правільна вымаўляць. Гэта можа быць гульня «Крама»: «Уяві. Што ты прыйшоў у чароўную краму. Там можна купіць толькі прадметы, у якіх у назвах ёсць гук "Р" (ці іншы). Зайдзі ў розныя аддзелы ("прадуктовы", "цацкі", "адзенне", "мэбля" і інш.) і купі як мага больш. Можна пагуляць у гульню "Слова - крок", калі дазваляецца рабіць крок, называючы любое слова з патрэбным гукам. Пры гэтым ставіцца задача: дайсці да канца дывана, да процілеглай сцяны. У выпадку паўтарэння аднаго і таго ж слова (няма гуку або няправільнае вымаўленне) давядзецца вярнуцца на крок назад. Карысная гульня-спаборніцтва "Што вакол", у якой вы з дзіцем па чарзе назаваеце прадметы, у якіх замацоўваецца гук, якія ёсць вакол. Гэта могуць быць і часткі прадметаў (вечка, кішэня, рама, ручка), а гэтак жа прыкметы прадметаў: драўляны, шурпаты, прыгожы, паліраваны ці дзеянні, якія можна здзяйсняць з прадметамі ці з іх дапамогай: рэзаць, маляваць, фарбаваць, свідраваць, выціраць і інш. Выйграе той, хто назваў слова апошнім. Іншыя варыянты гульні: назваць як мага больш (або не менш за 5) слоў з гукам «Р» («Л», «З», «Ж» і інш.), якія адносяцца да абагульняючых паняццяў: гародніна, садавіна, кветкі, дрэвы, жывёлы, птушкі, насякомыя, адзенне, інструменты, абутак, мэбля, геаметрычныя фігуры, колеры. Акрамя таго, разглядаючы ілюстрацыі ў дзіцячых кнігах ці часопісах, прапануйце назваць прадметы, герояў і г.д. з патрэбным гукам. Прапануйце яму падумаць, ці ёсць гэты гук у імёнах, прозвішчах, імя па бацьку сваякоў або знаёмых, прыдумаць мянушкі жывёлам, імёны лялькам.
• Пры замацаванні гуку ў маўленні важна, каб дзіця не толькі паўтарала за вамі словы і сказы (хоць гэта таксама трэба на пачатковым этапе), колькі каб яно самастойна ўжывала тое ці іншае слова. Для гэтай мэты добра падыходзяць загадкі, якія дазваляюць развіць разумовыя працэсы. Пажадана, каб і сам тэкст загадкі быў насычаны патрэбным гукам. Тады дзіця, вывучыўшы загадку, само зможа загадаць яе камусьці, правільна прамаўляючы гук.

Часта бацькі бываюць засмучаныя тым, што іх сын ці дачка, навучыўшыся правільна прамаўляць гук, прапускаюць ці скажаюць яго нават пасля працяглых заняткаў. Чыста прагаварыўшы загадку, верш, скорагаворку, дзіця вяртаецца да няправільнага вымаўлення, калі яго маўленне не адпрацавана загадзя. Тлумачэнне проста: гук аўтаматызаваны тады, калі мы прамаўляем яго, не задумваючыся. Дзіцяці ж досыць працяглы час даводзіцца ўвесь час кантраляваць сваю мову: за долі секунды вызначыць наяўнасць таго самага гуку ў слове ці фразе, якую трэба вымавіць, вызначыць яго месца ў слове (пачатак, сярэдзіна, канец). Трэба не забываць і як прамаўляць гук (становішча языка, вуснаў, правільны выдых). Дадайце да гэтага і тое, што дзіцяці неабходна паспець аформіць сваю думку, абдумаць змест выказвання, і вы зразумееце, якая цяжкая задача перад ім стаіць. Таму ніколі не прыспешваqце дзіця, імкніцеся ўважліва яго выслухаць. Калі, адказваючы на пытанне, яно забылася правільна вымавіць гук, абавязкова папраўце яго, але не папракаючы і не адцягваючы ад думкі. Рабіце гэта добразычліва, не падвышаючы галасу, а лепш - пагуляйце ў фанты. Правілы простыя: дамовіўшыся, што зараз вы будзеце гутарыць з дзіцем, задайце яму пытанні ці папрасіце пераказаць казку, мультфільм (дапамагайце наваднымі пытаннямі), але пры гэтым вы будзеце ўважліва сачыць за маўленнем дзіцяці. Як толькі яно памыліцца (няправільна вымавіць гук), яно павінна аддаць вам фант (фішку, цацку і да т.п.). Злічыўшы фанты разам, вы даведаецеся, колькі памылак зрабіла дзіця. Далей прапануйце яму "адпрацаваць" фанты. Каб атрымаць іх назад, трэба выканаць заданне: назваць словы з гукам (напрыклад, па 3 за кожны фант). Прыдумаць сказ з 2-3 слоў, каб у кожным быў гук    . Апошняе заданне складанае, прапаноўваць яго можна, калі дзіця знаёмае з паняццем “сказ”. Можна кожны фант "абмяняць" на невялікі верш або чыстамоўку. Звярніце ўвагу: на этапе аўтаматызацыі гукаў адпрацоўваць трэба менавіта чыстамоўку, а не скорагаворку. Розніца паміж імі толькі ў тэмпе вымаўлення. Галоўнае - не шпаркасць, а правільнасць.

Прапанаваныя чыстагаворкі дапамогуць замацаваць гук, развіць слыхавую памяць, павысіць цікавасць дзіцяці да маўленчых практыкаванняў. Калі вымаўленне асобных слоў выкліча цяжкасць, прагаварыце іх некалькі разоў павольна па складах і не забудзьцеся высветліць, ці правільна зразумела іх значэнне дзіця. Прагаворванне павінна быць усвядомленым.

Гукі "Р", " Р` "

• У Кандрата куртка караткавата.
• Паўтары без запінкі: на асінцы расінкі

   Заззяла раніца перламутрам.

• Трыццаць тры вагоны ў шэраг таракатаць, тарахцяць.
• Ішоў Ягорка па ўзгорку і вучыў скарагаворку.

Гук "Л"

• У ёлкі іголкі колкі.
• Кот малако лакаў, а Слава булку ў малако макаў.

Гукі " С ", "С`"

• У Сені і Сані ў сетках сом з вусамі.
• Носіць Сеня сена ў сенцы, спаць на сене будзе Сеня.

Гукі "З", " З` "

• У зайкі Бубы захварэлі зубы
• Зімовай раніцай ад марозу

  На світанку звіняць бярозы

Гукі "Ш", "Ж"

• Гудзе над бружмеллю жук,

Цяжкі на жуку кажух.

• Шэсць мышанят у будане шамацяць.

Гукі "Ч"

• Конік стракоча - маўчаць не хоча.
• Рэчка цячэ, а печка пячэ.
• Шубка авечкі цяплей любой печкі.

Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг Роўбуць Т.М.

Вельмі важна з дзецьмі 4-6 гадоў стымуляваць іх маўленчую актыўнасць, выразнасць маўлення, пашыраць слоўнік, выпрацоўваць здольнасць да складнага апавядання, расказу сваіх уражанняў і іншае. Але для гэтага зусім не абавязковыя нудныя штодзённыя заняткі. Лепш развіваць маўленчыя навыкі ў свабодных зносінах з дзіцем, у творчых гульнях.

Выкарыстоўвайце для гэтых заняткаў тое, што ваш дашкольнік бачыць вакол - дома, на вуліцы, у дашкольнай установе . Можна ўводзіць у яго слоўнік назвы не толькі прадметаў, але і іх дэталей і частак. “Вось аўтамабіль, а што ў яго ёсць?” – “Руль, сядзенні, дзверцы, колы, матор…” – “А што ёсць у дрэва?” – “Корань, ствол, галінкі, лісце…” Да гэтага часу дзеці звычайна добра засвоілі назвы асноўных колераў, значыць, можна пазнаёміць іх і з адценнямі гэтых колераў (ружовы, малінавы, цёмна-зялёны, светла-карычневы і г.д.).

Калі вы разам з дзіцём разглядаеце нейкі прадмет, задавайце яму самыя разнастайныя пытанні: “Які ён велічыні? Якога колеру? З чаго зроблены ? Для чаго патрэбен ? ” Можна проста спытаць: “ Які ён? ” Так вы падахвочваеце назваць самыя розныя прыкметы прадметаў, дапамагаеце развіццю складнага маўлення.

Назвы ўласцівасцей прадметаў замацоўваюцца і ў слоўных гульнях.

Спытайце ў дзіцяці: “Што бывае высокім?” – “Дом, дрэва, чалавек…” – “А што вышэй – дрэва ці чалавек? Ці можа чалавек быць вышэй за дрэва? Калі?” Або: “Што бывае шырокім?” – “Рака, вуліца, стужка…” – “А што шырэй – ручаёк ці рака?” Так дзеці вучацца параўноўваць, абагульняць, пачынаюць разумець значэнне адцягненых слоў “вышыня”, “шырыня” і інш. Можна выкарыстоўваць для гульні і іншыя пытанні, якія дапамагаюць асвоіць уласцівасці прадметаў: што бывае белым? Пухнатым? Цвёрдым? Халодным? Гладкім? Круглым?

Само сабой зразумела, для развіцця маўлення дашкольніка цяжка пераацаніць значэнне казак, вершаў, іншых мастацкіх твораў. Чытанне твораў узбагачае слоўнік дзіцяці, развівае яго складную мову, вучыць разуменню пераноснага значэння слоў. Канешне, адбываецца ўсё гэта паступова. Двух – трохгадовае дзіця паступова вучыцца слухаць тэкст, адказваць на пытанні дарослых. Дзіця чацвёртага года жыцця амаль даслоўна запамінае казкі, паслядоўнасць дзеянняў у ёй.

Навучыцца пераказваць дзецям добра дапамагае так званае адлюстраванае пераказванне. Дарослы пачынае фразу: “Жылі - былі дзед...”, а дзіця яе заканчвае: “...ды баба”; дарослы: “І была ў іх…”, дзіця: “…курачка Раба” і г.д. Потым можна перайсці да пераказу па пытаннях: “Каго сустрэў Калабок?” – “Зайчыка”. – “Якую песеньку Калабок яму праспяваў?” і г.д.

Калі дзіця авалодае ўменнем пераказваць казкі, прапануйце яму для пераказу невялікія апавяданні з нескладаным сюжэтам. Напрыклад, апавяданні Л.Н.Талстога для дзяцей.

Вельмі ахвотна дзеці перадаюць сюжэты мультфільмаў, лялечных спектакляў, цыркавых уяўленняў, калі змест захоплівае іх эмацыйна.

Паступова падводзьце дзіця да складання апавядання па карціне. Спачатку з дапамогай пытанняў дарослага, а потым і самастойна яно пачне выказвацца аб тым, што на ёй намалявана.

Выкарыстоўвайце для такіх заняткаў і цікавыя для дзіцяці цацкі. Чатырох - пяцігадоваму можна прапанаваць для параўнання дзве лялькі або два аўтамабілі. Спачатку яму давядзецца ўважліва іх разгледзець, а потым ужо расказаць, чым яны падобныя, а чым адрозніваюцца адзін ад аднаго. Улічыце, апісанне адрозненняў для многіх дзяцей аказваецца больш простым заняткам, чым знаходжанне падобных прыкмет.

Атрымліваюцца апісанні цацак - можна прапанаваць дашкольніку самому паспрабаваць складаць невялікія сюжэтныя апавяданні. Падбярыце некалькі цацак або карцінак, якія дазваляюць выбудаваць простую сюжэтную лінію (напрыклад, дзяўчынка - ялінка - кошык - грыбок - вожык ...). Спытайце, што магло здарыцца з дзяўчынкай у лесе, каго яна сустрэла, што прынесла дадому. Спачатку можна прапанаваць свой варыянт апавядання, а потым даць магчымасць свабоду дзеянняў дзіцяці. Не страшна, калі спачатку яно проста паўторыць ваш расказ. Паступова адводзьце яго ад пераймання.

Дзеці 4-5 гадоў ужо могуць распавесці пра падзеі ўласнага жыцця, пра свой асабісты досвед, прычым рабіць гэта вельмі выразна. Паспрабуйце прапанаваць ім змешчаныя ніжэй творчыя заданні.

Успомні выпадак

Абярыце з дзіцем нейкую падзею, у якой вы разам нядаўна ўдзельнічалі. Напрыклад, як вы гулялі па набярэжнай і глядзелі святочны салют, сустракалі бабулю на вакзале, адзначалі дзень нараджэння. Па чарзе расказвайце адзін аднаму, што бачылі, што рабілі. Узгадвайце як мага больш дэталяў - пакуль ужо не зможаце нічога дадаць да сказанага.

Размаўляем па-рознаму

Паспрабуйце адзін і той жа дзіцячы вершык прачытаць спачатку звычайным голасам, потым вельмі хутка і вельмі павольна, басам і тоненькім галаском, робячы націск не на тых словах, на якіх трэба. Змяніўшы інтанацыю, можна бяскрыўдны верш прачытаць як страшную гісторыю ці як тэлевізійны рэпартаж. Калі атрымаецца, паспрабуйце выкарыстоўваць замежны акцэнт. Ды ці мала што можна прыдумаць !

Бюро падарожжаў

Кожны дзень вы з дзіцем адпраўляйцеся па звычайнаму маршруту - у краму або дзіцячы сад. А што, калі паспрабаваць разнастаіць свае будні?

Прадстаўце, што вы адбываеце ў займальнае вандраванне. Абмяркуйце разам з малым, на якім транспарце будзеце падарожнічаць, што трэба ўзяць з сабой, што за небяспеку вы сустрэнеце па дарозе, якія славутасці ўбачыце. Падарожнічаючы, дзяліцеся ўражаннямі.

Заўсёды пад рукой

Усім бацькам знаёмыя сітуацыі, калі дзіця цяжка чымсьці заняць, напрыклад, доўгае чаканне ў чарзе ці стомная паездка ў транспарце. Усё, што трэба ў такіх выпадках, каб у мамінай сумачцы знайшлася пара фламастараў ці хаця б проста ручка. Намалюйце на пальчыках малога тварыкі: адна - усмешлівая, іншая - сумная, трэцяя - якая дзівіцца. Хай на адной руцэ апынуцца два персанажа, а на другой, дапусцім, тры. Дзіця можа даць персанажам імёны, пазнаёміць іх паміж сабой, праспяваць песеньку або разгуляць з імі сцэнку.

Лепшы сябар

Калі вы чакаеце ў памяшканні, дзе раскладзены часопісы, можаце пагуляць у “Апавяданні пра лепшага сябра”. Няхай дзіця выбера карцінку, якая яму падабаецца. Гэта можа быць нейкі чалавек - вялікі ці маленькі - ці жывёла. Папрасіце яго расказаць пра свайго “лепшага сябра”. Дзе ён жыве? У якія гульні любіць гуляць? Ён спакойны ці любіць пабегаць? Што яшчэ можна пра яго расказаць?

Апавяданні па малюнках

Добра, калі вы зможаце падабраць некалькі карцінак, звязаных агульным сюжэтам. Напрыклад, з дзіцячага часопіса (на прыкладзе “Вясёлых карцінак”). Спачатку змяшайце гэтыя карцінкі і прапануйце дзіцяці аднавіць парадак, каб можна было па іх скласці апавяданне. Калі дзіцяці цяжка на першую пару, задайце некалькі пытанняў. Не апынецца пад рукой такога набору сюжэтных карцінак - вазьміце проста паштоўку. Спытайце дзіця, што на ёй намалявана, што адбываецца зараз, што магло адбывацца да гэтага, а што будзе потым.

Гісторыі з жыцця

Дзеці з задавальненнем слухаюць апавяданні аб тым, што адбывалася, калі яны былі зусім маленькімі ці калі іх зусім не было на свеце. Можна расказваць гэтыя гісторыі ўвечары перад сном, а можна на кухні, калі вашы рукі занятыя, а думкі вольныя. Пра што расказваць? Напрыклад, як дзіця піналася ножкамі ў вас у жываце, калі яшчэ не нарадзілася. Або як вы вучыліся катацца на веласіпедзе. Ці як тата першы раз ляцеў на самалёце... Некаторыя гісторыі вам давядзецца расказваць нават не адзін раз. Прасіце і іншых членаў сям’і падключыцца да гульні.

Мой рэпартаж

Вы з дзіцем пабывалі ў нейкай паездцы толькі ўдваіх, без іншых членаў сям’і. Прапануйце яму скласці рэпартаж аб сваім вандраванні. У якасці ілюстрацый выкарыстоўвайце фотаздымкі ці відэасюжэты. Дайце дзіцяці магчымасць самому выбраць, пра што расказваць, без навадных пытанняў. А вы паназірайце за тым, што менавіта адклалася ў яго ў памяці, што для яго аказалася цікавым, важным. Калі пачне фантазіраваць, не спыняйце. Маўленне дзіцяці развіваецца незалежна ад таго, якія падзеі - рэальныя або выдуманыя - ім прайграваюцца.

Сямейнае ток-шоў

Можа быць, дзіцяці спадабаецца ідэя паспрабаваць сябе ў ролі тэлевізійнага вядучага? Прыгатуйце магнітафон ці дыктафон для запісу, дайце “журналісту” у рукі мікрафон – і можна пачынаць інтэрв’ю з бабуляй ці дзядулем, цёткай ці сястрой… Да пачатку інтэрв’ю падкажыце дзіцяці, якія пытанні можна задаць. Напрыклад, “Якая ў цябе любімая страва?.. А што ты любіў есці ў дзяцінстве?.. Куды б ты хацеў паехаць?” і г.д.

Змяні песню

Дзецям падабаецца спяваць аб знаёмых рэчах - аб сабе і сваёй сям’і, аб сваіх цацках і аб тым, што яны бачылі на прагулцы. Абярыце добра вядомую песню і прапануйце дзіцяці прыдумаць да яе новыя словы. Нічога, калі тэкст будзе не занадта звязным, шмат паўтораў - таксама не страшна. Рыфмы не абавязковыя. Можаце прапанаваць і свой, “дарослы”, варыянт пераробленага тэксту.

Чым скончылася?

Адным са спосабаў развіцця складнага маўлення можа стаць прагляд мультфільмаў. Пачніце разам з малым глядзець цікавы мультфільм, А на самым захапляльным месцы “успомніце” пра неадкладную справу, якую вы павінны зрабіць менавіта цяпер, але папытаеце дзіця расказаць вам пазней, што адбудзецца далей у мультфільме і чым ён скончыцца. Не забудзьцеся падзякаваць вашаму апавядальніка!

Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг Роўбуць Т.М.

Маўленне - з'ява сацыяльная і служыць сродкам зносін людзей. Своечасовае і правільнае маўленчае развіццё - неабходная ўмова фарміравання асобы дзіцяці. Дзякуючы маўленню дзіця спазнае навакольны свет, назапашвае веды, пашырае кола ўяўленняў аб прадметах і з'явах, авалодвае нормамі грамадскіх паводзін. Засваенне маўлення ў дашкольным узросце - неабходная ўмова для авалодання граматай, для далейшага навучання ў школе.

Сярод бацькоў існуе глыбока няправільнае меркаванне аб тым, што маўленне развіваецца самастойна, без спецыяльнага ўздзеяння і дапамогі дарослых, быццам бы дзіця само, паступова, авалодвае вуснай мовай. Вельмі важна, каб дзіця з ранняга ўзросту чула правільнае маўленне, выразную, на прыкладзе якой фарміруецца яго ўласная мова. Бацькі проста абавязаны ведаць, якое вялікае значэнне для дзіцяці мае маўленне дарослых, і як менавіта трэба размаўляць з дзецьмі. Дарослыя павінны гаварыць правільна, не скажаючы слоў, выразна прамаўляючы кожны гук, не спяшацца, не "з'ядаць" складоў і канчаткаў слоў. Калі дарослыя не сочаць за сваёй мовай, то да дзіця многія словы далятаюць скажона: "скока" замест "колькі", "лажы" замест "кладзі", "заплоціш" замест "заплаціш". Таксама трэба сачыць за правільнасцю пастаноўкі націску.

Асабліва дакладна трэба прамаўляць незнаёмыя, новыя для дзіцяці і доўгія словы. Трэба тлумачыць іх значэнне. Важна, каб дарослыя ўсведамлялі, што неўмяшванне ў працэс фарміравання дзіцячай мовы амаль заўсёды цягне за сабой адставанне ў развіцці, а ад маўленчых магчымасцяў залежыць агульнае інтэлектуальнае развіццё чалавека. Чытанне і пісьмо - складаныя навыкі, якія патрабуюць пэўнага ўзроўню развіцця, у тым ліку і маўленчага. Калі дзіця не дасягнула гэтага ўзроўню, то вельмі верагодна вялікая колькасць памылак пры пісьме і чытанні.

Мэтай хатніх заняткаў з'яўляецца не толькі замацаванне тых ведаў і навыкаў, якія былі набыты дзіцем на лагапедычных занятках, але і агульнае развіццё мовы, псіхічных функцый і пашырэнні кругагляду. Абагачэнне пасіўнага і актыўнага слоўніка дзіцяці і развіццё ў яго граматычна правільнай складнай мовы - гэта задача, якую бацькі могуць і абавязаны вырашаць штодня. Нагодай і прадметам для маўленчага развіцця дзяцей можа стаць абсалютна любы прадмет, з'ява прыроды, звыклыя хатнія справы, учынкі, настрой. Невычэрпны матэрыял могуць падаць дзіцячыя кніжкі і карцінкі ў іх, цацкі, мультфільмы.

Такім чынам, вы паглядзелі перад сабой і ўбачылі, напрыклад, яблык. Выдатна, лічыце, што ў вас у руках гатовы метадычны матэрыял для развіцця мовы дзіцяці, прычым любога веку. Для пачатку зрабіце спаборніцтва «Падбяры словы» (яблык які? – салодкі, сакавіты, круглы, бліскучы, вялікі, спелы, духмяны, жоўты, цяжкі, вымыты). Той, хто прыдумаў наступнае слова - адкусвае кавалачак яблыка. А пакуль яно яшчэ цэлае, яго можна змаляваць і заштрыхаваць каляровым алоўкам. Гэта карысна для пальчыкаў. Гатовая карцінка хай упрыгожыць сцяну ў дзіцячым пакоі. Наступная гульня будзе назвацца "Успомні казку". (У якіх казках згадваюцца яблыкі? – "Гусі-лебедзі", "Беласнежка і сем гномаў", "Маладзільныя яблычкі"). А калі ў руках некалькі яблыкаў, самы час іх разгледзець больш уважліва і параўнаць паміж сабой - гульня са злучнікам "а" - "Параўнай два яблыкі" (1 яблык жоўты, а 2 - чырвоныя; адно салодкае, а другое - кіслае; у першага карычневыя семечкі, а ў другога - белыя і т.д.). Аналагічным чынам любы прадмет, сітуацыя, уражанне могуць паслужыць матэрыялам і падставай для развіцця маўлення. На прагулцы вы можаце прывіваць і замацоўваць маўленчыя навыкі па лексічных тэмах: "Адзенне", "Абутак", "Восень", "Зіма", "Вясна", "Лета", "Горад", "Транспарт", "Птушкі" і інш. .Карысна праводзіць разнастайныя назіранні за надвор'ем, сезоннымі зменамі ў прыродзе, раслінамі, птушкамі, жывёламі, людзьмі. Усё гэта абавязкова трэба каменціраваць, абмяркоўваць, афармляць у выглядзе размовы.

Карысна ўслухоўвацца ў гукі вуліцы: шолах лісця, шум крокаў, гудзенне машын, голас птушак, гукі ветра, дажджу, снегу, граду і т.д. Гэта развівае слыхавую ўвагу. Дзіцяці будуць цікавыя гульні «Пра што распавяла вуліца?», «Памаўчы і раскажы, што пачула», «Уважлівыя вушкі», «Хто паклікаў?». На кухні ў вас з'яўляецца магчымасць развіваць слоўнік, граматыку, фразавае маўленне дзіцяці па наступных тэмах: "Посуд", "Прадукты харчавання", "Бытавая тэхніка", "Садавіна", "Агародніна" і інш. Напрыклад, высветліце ў дзіцяці, дзе расце гародніна, успомніце разам назвы розных страў з гародніны (гарохавы суп, бульбяное пюрэ). Расказвайце дзіцяці, як называюцца прадукты, якую страву вы рыхтуеце, якія дзеянні пры гэтым здзяйсняеце («наразаю», «змешваю», «солю», «абсмажваю» і т.д., часта бывае так, што дзеці замяняюць гэтыя дзеянні агульнымі словамі "рыхтуе" або "робіць"). Не абмяжоўвайцеся прымітыўным бытавым слоўнікам, прапануйце дзіцяці ўсё новыя і новыя словы. Старайцеся, каб яно запамінала і паўтарала іх за вамі. Назавіце ўласцівасці (колер, форму, памер, густ) прадуктаў (гарачы, астылы, салодкі, востры, свежы, чэрствы і т.д.). Задавайце дзіцяці адпаведныя пытанні ("Паспрабуй, які атрымаўся салат?", "Што мы яшчэ забыліся пакласці ў суп?", "Якую моркву выберам?" і інш.). Падводзьце яго да таго, каб дзіця паўтарала вашы словы. Даручыце яму пасільную дапамогу на кухні. І няхай расказвае вам пра тое, што яно робіць. Бо ў дзейнасці маўленчы матэрыял засвойваецца значна хутчэй і больш натуральна.

Практычна на любым наглядным матэрыяле, могуць быць праведзены такія маўленчыя гульні як "Чацвёрты лішні", "Чаго не стала?", "Што памянялася месцамі?", "Што змянілася?", "Падбяры пару", "Каму што падыходзіць ?», «Назаві ласкава», «Пераўтвары ў вялікае», «Падбяры 5 прыкмет», «Адгадай, пра што я кажу», «Скажы наадварот» і г.д. Пры сучасным рытме жыцця ўсё цяжэй становіцца знайсці час для заняткаў са сваімі дзецьмі. Але, напрыклад, простае чытанне перад сном не толькі станоўча паўплывае на развіццё мовы і далягляд дзіцяці, але і адаб'ецца на школьных адзнаках па чытанні і літаратуры! Стварыце новую сямейную традыцыю замест прагляду тэлевізара. Калі чытаецца кніга, то мімаволі ўзнікаюць пытанні, на якія трэба адказаць, нешта абгаварыць, такім чынам, атрымліваецца гутарка, сітуацыя зносін. Сямейнае чытанне "на ноч" - такая сямейная традыцыя адаб'ецца не толькі не мове, але і на вашых адносінах з дзіцем. Важна адзначыць, што заняткі стануць найболей паспяховымі, калі яны дастаўляюць задавальненне. Дадатны эмацыйны настрой цалкам неабходзен, паколькі заняткі пад прымусам, пры негатыўным стаўленні да іх з боку дзіцяці не даюць і не могуць даць дадатнага эфекту.

Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг Роўбуць Т.М.

«Мама, давай пагуляем!». Пагадзіцеся, вы чулі гэтую фразу далёка не адзін раз. Пасля яе, міжволі адмахваючыся, спасылаліся на занятасць хатнімі справамі або працай. Дзіця пакрыўджана надзімала губкі, а вы, даўшы яму ў рукі свой мабільны, маглі выйграць для сябе яшчэ трохі часу. Адзін з галоўных міфаў, што лунае паміж матулі, аб тым, што для гульні з дзецьмі абавязкова спецыяльнае абсталяванне і падрыхтоўка; дарагія, яркія цацкі, навінкі гульняў, якія мітусяцца на экранах ТБ.

Гэта зойме шмат часу – міф нумар два. На самай справе, існуе нямала гульняў, якія не патрабуюць ад вас спецыяльных часовых і грашовых затрат (вы можаце гуляць, нават рыхтуючы вячэру). Сёння мы разгледзім тыя з іх, якія накіраваны на маўленчае развіццё дзіцяці. Развіццё мовы – гэта не толькі фарміраванне правільнага гукавымаўлення, але і фанематычнага слыху (уменні адрозніваць маўленчыя гукі), граматычнага ладу мовы (у дзяцей часта назіраюцца такія памылкі: «прыгожая» твар, шмат «дрэва»). Гэта і пастаяннае ўзбагачэнне слоўнікавага запасу (напрыклад, дзеці рэдка выкарыстоўваюць у сваёй мове прыметнікі); развіццё звязнай мовы (часта дзеці не могуць расказаць бацькам аб праведзеным у дзіцячым садзе дне, паходзе ў лес і інш.). Прапаную вам гульні, якія дапамогуць фарміраванню ў вашага дзіцяці ўмення прыгожа, паслядоўна і складна выказваць свае думкі, выкарыстоўваючы максімальна дакладныя для пэўнай сітуацыі словы.

Гульні на кухні

«Хто больш назаве слоў».

Зрабіце з дзіцем своеасаблівае спаборніцтва: хто больш назаве слоў, вынятых, напрыклад, з баршчу (буракі, морква, бульба, цыбуля ...), з кухоннай шафы (каструля, друшляк, патэльня...). Прыдумайце прыз, заслужыць які ваша дзіця сапраўды захоча. Але не перастарайцеся! Памятаеце, што ваша мэта ў гульні – не перамагчы, а навучыць.

«Пачастунак».

Успомніце любімыя салодкія прысмакі і «пачастуйце» адзін аднаго. Дзіця называе «смачнае» слова і «кладзе» яго вам на далоньку, затым вы яму (цукерка, марожанае, і гэтак далей...). Можна пагуляць у кіслыя, салёныя, горкія словы.

«Сокавыціскалка».

Прыгатуем з яблыкаў сок. Як ён будзе называцца? (яблычны). З груш, сліў, морквы, лімона, апельсіна? І наадварот: апельсінавы сок з чаго?

«Адзін і шмат».

Дарослы называе адзін прадмет, а дзіця шмат. Напрыклад: кубак – кубкі, стол – сталы, крэсла – крэслы.

«Хто больш ведае».

Гульня-спаборніцтва – хто больш назаве, як можна выкарыстоўваць прадмет. Напрыклад, «Шклянку. Хто больш прыдумае, як і для чаго яго можна выкарыстоўваць?». Магчымыя адказы: піць чай, паліваць кветкі, вымяраць крупы, накрываць расаду, ставіць алоўкі... 

Гульні ў ваннай

«Вадапой».

Дарослы расстаўляе ў ванне пустыя колбачкамі рознага памеру, адзяе шланг на кран і ўключае ваду. Дзіця напаўняе ёмкасці вадой са шланга. Для таго каб яму было цікава, можна сказаць, што ў ваннай знаходзяцца не проста місачкі, а паілкі для розных жывёл і птушак, у маленькіх звяркоў (мышкі, хамячка, зайчыка) — маленькія, а ў вялікіх (слана, мядзведзя, насарога) — вялікія.

«Літаралоў».

Неабходныя атрыбуты – магнітныя літары, вуда з магнітам, але можна проста выкарыстоўваць рукі. Удзельнікі па чарзе ловяць літару з вады, называюць гук, які яна абазначае. Калі гук апынуўся галосным – спяваюць яго: А-А-А..., прыдумваюць слова, якое пачынаецца на гэты гук. Калі гук зычны – прамаўляюць чыстагаворку з ім. Напрыклад, ла-ла-ла – пчала, або паскладаней ла-ла-ла – вострая ігла, або ла-ла-ла – Маша ваду разліла. Напрыклад, ла-ла-ла – пчала, або паскладаней ла-ла-ла – вострая ігла, або ла-ла-ла – Маша ваду разліла.

Гульні па дарозе з дзіцячага садка (у дзіцячы сад)

«Хто самы ўважлівы?»

«Будзем называць прадметы, каля якіх мы праходзім; а яшчэ абавязкова пакажам – якія яны. Вось паштовая скрыня – яна сіняя. А вось кошка – яна пухнатая». Можна называць словы па чарзе.

«Жоўты, чырвоны, блакітны»

Прапануйце дзіцяці называць прадметы пэўнага колеру. Напрыклад, толькі чырвоныя прадметы, якія ёсць навокал. Калі дзіця будзе называць і паказваць вам іх, пераходзьце да вывучэння іншых колераў. Гэтак жа можна адпрацаваць успрыманне памеру.

«Пераблытаніца»
Жылі-былі словы. Яны весяліліся, гулялі, танцавалі і не заўважылі, што ў іх нешта пераблыталася. Дапамажы словам вярнуць свой ранейшы выгляд: кашок (кошка), дава (вада), ватра (трава).

Гульні ў вольную хвілінку

«Цудоўны мяшочак»

Для гульні неабходныя: палатняны мяшочак і невялікія цацкі. У пачатку гульні дзіця правільна называе кожны прадмет. Затым усе цацкі складаюцца ў мяшочак і змешваюцца. Дзіцяці прапануецца на вобмацак адгадаць цацку; назваць яе (Зайчык); скласці з гэтым словам словазлучэнне (Зайчык (які?) белы, пухнаты...) або сказ (Даўгавухі зайчык скача на лясной палянцы).

«Жаба»
Вылучэнне гука з шэрагу іншых гукаў. Напрыклад, гук [А]. Будзеш скакаць, як жаба, калі пачуеш гук [А], на іншыя гукі апускаеш нізка рукі. Дарослы называе гукі (а, у, а, і, э...), а дзіця падскоквае, калі пачуе зададзены гук. Гульню можна праводзіць на гук, які дзіця вучыцца гаварыць

«Назаві тры прадметы»

«Я назаву адно слова, напрыклад, мэбля, а ты назавеш тры словы, якія можна назваць адным словам «мэбля» (стол, крэсла, ложак). У гэтай гульні дзіця вучыцца абагульняць тры паняцці да аднаго слова і наадварот. Напрыклад, дарослы называе: «Маліна, клубніцы, парэчка», а дзіця адказвае: «Ягады». Прыклады абагульняючых слоў: кветкі, ягады, дрэвы, галаўныя ўборы, адзенне, абутак, электрапрыборы і г. д.

Гульні для дзяцей у дарозе

«Пагуляем у словы!».

Гэта папулярная і карысная гульня. Усе называюць словы пачарзе. Трэба назваць слова на літару, на якую скончылася папярэдняе слова. Гэта аналаг гульні “у гарады». Потым гульню можна ўскладняць, называць толькі жывёл, або толькі ежу і іншае.

«Насарог».

Насарог павінен усё рабіць на адзін гук. Напрыклад, сёння гук "ш": насарог носіць шкарпэткі, шапку, шалік, любіць есці шакалад і г.д.

«Скажы наадварот».

Дарослы называе слова, а дзіця адказвае словам, процілеглым па сэнсе –антонім (дабро-зло, цёмна-светла, мяккі-цвёрды і г.д.).

«Скажы па-іншаму».

Успомні і назаві словы, падобныя па сэнсу на тое слова, якое названа. Дарослы прапануе, напрыклад, слова «вялікі». Дзіця называе словы-сінонімы: велізарны, вялізны, гіганцкі («мокры» - сыры, вільготны і г. д.).

«А гэта, якім бывае?»

Па чарзе падбіраюцца прыкметы, хто больш не зможа прыдумаць – прайграў (напрыклад, кошка бывае пухнатая, галодная, рыжая і г.д.).

«Што бывае?»

Гульня, зваротная папярэдняй. Называем, хто (што) можа мець дадзеную прыкмету (напрыклад, прыгожай можа быць кветка, дзяўчына, малюнак і г. д.)

«Што можна зрабіць?»

Па чарзе называем прадметы (з дрэва – стол, крэсла, палка і г. д.).

«З чаго зроблены гэты прадмет?»

Зваротная папярэдняй гульні. Дарослы называе рэч, а дзіця гаворыць, з чаго яна зроблена (стол – з дрэва –драўляны , дом – з каменя- каменны, кніга – з паперы - папяровая і г.д.).

Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг Роўбуць Т.М.

Чым багацейшая і больш правільная мова дзіцяці, тым лягчэй яму выказаць свае думкі, тым шырэй яго магчымасці спазнаць рэчаіснасць. Фарміраванне правільнай, пісьменнай мовы з'яўляецца важным звяном у падрыхтоўцы дзяцей да самастойнага жыцця і іх сацыялізацыі ў грамадстве.

У нашай установе дашкольнай адукацыі функцыяніруе пункт карэкцыйна-педагагічнай дапамогі для выхаванцаў з парушэннямі мовы.

Мэтай працы ПКПД з'яўляецца: своечасовае аказанне карэкцыйна-педагагічнай дапамогі, павышэнне якасці дашкольнай адукацыі. Карэкцыйна-педагагічную дапамогу ў ПКПД аказвае настаўнік-дэфектолаг.

У ПКПД дзеці паступаюць і выбываюць на працягу года, пры гэтым адначасова ў аднаго настаўніка-дэфектолага займаюцца 24-36 выхаванца з рознымі моўнымі парушэннямі. У пачатку навучальнага года работа пачынаецца з абследавання стану мовы дзяцей старэйшага ўзросту, астатнія дзеці, якія дасягнулі 4-х гадовага ўзросту, абследуюцца на працягу года. У першую чаргу ў спіс уключаюцца дзеці старэйшага дашкольнага ўзросту, якія выпускаюцца ў школу. Пры наяўнасці свабодных месцаў і пасля вызвалення месцаў у выніку лагапедычнай працы з дзецьмі, прымаюцца іншыя дзеці, якія маюць патрэбу ў дапамозе.

Асноўнай формай арганізацыі працы з дзецьмі, якія маюць парушэнні мовы, з'яўляюцца індывідуальныя заняткі. Заняткі праводзяцца 2-3 разы на тыдзень. Працягласць заняткаў не перавышае час, прадугледжаны фізіялагічным асаблівасцям узросту дзяцей, у адпаведнасці з патрабаваннямі санітарна-гігіенічных нарматываў.

Для паляпшэння маўленчай сітуацыі ва ўзроставых групах, у працы з выхавацелямі выкарыстоўваюцца такія формы, як індывідуальныя гутаркі, кансультацыі, практыкумы, семінары, анкетаванне, абмеркаванне праблем на педсавеце; аказанне практычнай дапамогі ў планаванні работы па развіцці маўлення дзяцей, складанне наглядных матэрыялаў, памятак, саветаў па падбору маўленчага матэрыялу для святаў. Бо гаворка з'яўляецца вышэйшай псіхічнай функцыяй чалавека, і ад яе недаразвіцця пакутуюць і іншыя псіхічныя функцыі (увага, памяць, мысленне). На гэтым этапе працы вялікае значэнне адыгрывае супрацоўніцтва з педагогам-псіхолагам, які дапамагае ажыццявіць пастаўленую задачу. Саветы і рэкамендацыі настаўніка-дэфектолага афармляюцца ў выглядзе буклетаў, памятак.  Лагапедычнае ўздзеянне ажыццяўляецца паэтапна:

Падрыхтоўчы.

Пастаноўка гуку ·

Аўтаматызацыя гуку і, у выпадках замены аднаго гуку іншым або змешвання іх.

Этап дыферэнцыяцыі.

 Падрыхтоўчы этап

Мэта гэтага этапу - падрыхтоўка да правільнага ўспрымання і вымаўлення гуку. На гэтым этапе праца ідзе адначасова па некалькіх напрамках

- фарміраванне дакладных рухаў органаў артыкуляцыйнага апарата;

- фарміраванне накіраванай паветранай струі; 

- развіццё дробнай маторыкі рук;  

- развіццё фанематычнага слыху;

- адпрацоўка апорных гукаў.

Этап пастаноўкі гуку

Мэта гэтага этапу - дамагчыся правільнага гучання ізаляванага гуку. Для таго, каб адпрацаваць вымаўленне ізаляванага гуку нам трэба аб'яднаць адпрацаваныя на падрыхтоўчым этапе руху і пазіцыі органаў артыкуляцыйнага апарата і стварыць артыкуляцыйную базу дадзенага гуку, дадаць паветраную струю і голас (калі ён неабходны). Да наступнага этапу - аўтаматызацыі гуку пераходзяць толькі тады, калі дзіця можа лёгка, без папярэдняй падрыхтоўкі, без пошуку патрэбнай артыкуляцыі вымавіць пастаўлены гук (але не гукаперайманне).

Этап аўтаматызацыі гуку

Мэта дадзенага этапу - дамагчыся правільнага вымаўлення гуку ў фразавай прамове, гэта значыць у звычайнай. На гэтым этапе паступова, паслядоўна пастаўлены гук ўводзіцца ў склады, словы, прапановы (вершы, апавяданні) і ў самастойную гаворка дзіцяці.

Часам аказваецца, што ў працэсе аўтаматызацыі дзіця пачынае свабодна ўключаць у спантанную мову пастаўлены гук. І калі яно не змешвае яго з іншым гукам (часцяком з тым, на які замяняла яго да пачатку карэкцыйнай работы), то няма неабходнасці ў наступнай працы над ім. У лагапедычнай практыцы часта сустракаюцца выпадкі, калі патрабуецца далейшы працяг працы над гукам па яго размежаванню з іншымі гукамі, гэта значыць, дыферэнцыяцыі.

Працягласць групавых заняткаў

сярэдняя група (ад 4 да 5 гадоў) - 20-25 хвілін;

старэйшая група (ад 5 да 6 гадоў) - 25-30 хвілін.

Працягласць падгрупавых заняткаў

сярэдняя група (ад 4 да 5 гадоў) - 15-20 хвілін;

старэйшая група (ад 5 да 6 гадоў) - 20-25 хвілін.

Працягласць індывідуальных заняткаў

сярэдняя група (ад 4 да 5 гадоў) - 15-20 хвілін;

старэйшая група (ад 5 да 6 гадоў) - 15-25 хвілін

Дзеці ў ПКПД атрымліваюць карэкцыйна-педагагічную дапамогу парцыённа, а не штодня.

Залічэнне ў ПКПД

Залічэнне ў ПКПД ажыццяўляецца загадам загадчыка установы дашкольнай адукацыі на падставе  наступных дакументаў:

Медыцынская даведка.

Заключэння ЦКРНіР (з рэкамендацыямі па арганізацыі карэкцыйна-педагагічнай дапамогі, з указаннем перыяду, на працягу якога рэкамендавана аказанне карэкцыйна-педагагічнай дапамогі.

 Заявы законнага прадстаўніка.

Паважаныя бацькі!

• Калі ў Вашага дзіцяці ёсць парушэнні маўлення, наш настаўнік-дэфектолаг дапаможа Вам ацаніць сітуацыю, якая склалася;
• Адзначыць адхіленні, якія ёсць ў маўленні, разуменні, зносінах;
• Установіць, якія бакі размовы і псіхічнай дзейнасці неабходна развіваць і карэкціраваць.

Агульны поспех карэкцыйнага навучання ва ўмовах ПКПД вызначае сумесная праца настаўніка-дэфектолага і бацькоў. Бацькі становяцца паўнапраўнымі ўдзельнікамі навучальнага працэсу. Дзіця атрымлівае карэкцыйную дапамогу ўсяго 2-3 разы на тыдзень, таму яе выніковасць залежыць, у тым ліку, ад ступені зацікаўленасці і ўдзелу бацькоў у выпраўленні недахопаў маўлення. Нядаўна створаныя гукі трэба падтрымліваць усімі сродкамі, а не прадстаўляць дзіцяці магчымасць вымаўляць іх без падмацавання і кантролю.

Падрыхтавала настаўнік-дэфектолаг Роўбуць Т.М.