Характарыстыка фізічнага і псіхічнага развіцця дзіцяці шостага года жыцця
Фізічнае развіццё дзяцей ад 5 да 7 гадоў. На шостым годзе жыцця ў фізічным развіцці дзяцей адбываюцца істотныя змены. Маса цела дзіцяці павялічваецца прыкладна на 200 г у месяц, даўжыня цела — на 0,5 см. К шасці гадам рост дзяцей дасягае 111—121 см, маса цела — 19,0—24,1 кг, акружнасць грудной клеткі — 57—58 см.
Узрастае роля кары галаўнога мозга ў рэгуляцыі паводзін дзяцей. Удасканальваюцца працэсы вышэйшай нервовай дзейнасці. Значна павялічваецца рухавасць дзяцей, яны паспяхова авалодваюць асноўнымі рухамі.
Сацыяльна-маральнае і асобаснае развіццё дзяцей. У гэтым узросце ў дзяцей істотна павялічваецца ўзровень адвольнага кіравання сваімі паводзінамі, што станоўча адлюстроўваецца на ўсіх баках іх развіцця.
Развіваецца валявая сфера дзіцяці: становіцца магчымым абмежаванне сваіх жаданняў, пастаноўка пэўных мэт, пераадоленне перашкод, якія стаяць на шляху іх дасягнення, правільная ацэнка вынікаў уласных дзеянняў. Фарміруецца сузалежнасць матываў: адзначаецца перавага абдуманых дзеянняў над імпульсіўнымі, з’яўляецца пачуццё абавязку ў адносінах да іншых людзей. Праяўляюцца імкненне кіраваць сабой і сваімі ўчынкамі, уменне кантраляваць сваю рухальную актыўнасць, дзейнічаць дакладна па ўказаннях дарослага, падпарадкоўвацца правілам. Асабліва важнае значэнне мае кіраванне сваімі паводзінамі для стварэння перадумоў вучэбнай дзейнасці. Дзеці шостага года жыцця разумеюць сэнс задачы, пастаўленай дарослым (педагогам, бацькамі і інш.), самастойна выконваюць указанні, накіраваныя на спосаб выканання задання.
Удасканальваецца сюжэтна-ролевая гульня, у якой выхаванцы адлюстроўваюць падзеі грамадскага жыцця, якія часта далёка выходзяць за рамкі іх асабістага вопыту. Дзеці пачынаюць асвойваць сацыяльныя адносіны і разумець падпарадкаванасць пазіцый у розных відах дзейнасці дарослых: адны ролі становяцца для іх больш прывабнымі, чым іншыя. Маўленне, якое суправаджае рэальныя адносіны дзяцей, адрозніваецца ад ролевага маўлення. Выхаванцы ўжо могуць размяркоўваць ролі да пачатку гульні і будаваць свае паводзіны, прытрымліваючыся ролі. Аднак пры размеркаванні роляў могуць узнікаць канфлікты, звязаныя з субардынацыяй ролевых паводзін. Назіраецца арганізацыя гульнявой прасторы, у якой вылучаюцца сэнсавы «цэнтр» і «перыферыя» (у гульні «Бальніца» такім цэнтрам з’яўляецца кабінет доктара, у гульні «Цырульня» — зала стрыжкі, а зала чакання выступае ў якасці перыферыі гульнявой прасторы). Дзеянні дзяцей у гульнях становяцца больш разнастайнымі. У сумесных гульнях фарміруецца сістэма ўзаемаадносін паміж дзецьмі: іх узаемныя прыхільнасці, сімпатыі і антыпатыі. Гульнявое ўзаемадзеянне суправаджаецца маўленнем, якое адпавядае і зместу, і інтанацыйна ўзятай ролі.
Істотную ролю пачынаюць выконваць элементы працоўнай дзейнасці. Дзеці здольны сістэматычна выконваць пасільныя працоўныя абавязкі. Больш значнымі становяцца грамадскія матывы працы, якія праяўляюцца ў імкненні зрабіць карыснае для іншых.
Пазнавальнае развіццё. Уменне кіраваць сваімі паводзінамі аказвае ўплыў на развіццё псіхічных працэсаў: увагі, памяці, маўлення, мыслення, уяўлення. Назіраецца пераход ад міжвольных форм да адвольных. Увага становіцца больш устойлівай. Завучваючы вершы, тэксты, лічылкі, дзеці наўмысна іх паўтараюць. Працягваюць развівацца размеркаванне, здольнасць пераключаць увагу. Развіццю адвольнага запамінання спрыяе значнасць матэрыялу для практычнай дзейнасці (запомніць што-небудзь для гульні, для перадачы даручэння выхавацеля, для выканання патрабаванняў дарослага).
Пад уплывам назіранняў за навакольным і накіраванага сэнсарнага выхавання адбываецца ўдасканаленне ўспрымання. Дзеці здольны ацаніць не толькі ўласцівасці прадметаў, але і іх разнавіднасці. Яны адчуваюць характар, настрой твораў літаратуры, музыкі і выяўленчага мастацтва, адрозніваюць іх жанравыя асаблівасці, форму, выразна-выяўленчыя сродкі (выразнасць інтанацыі, вобразныя словы і выразы, тэмп, рытм, дынаміку, тэмбр, кампазіцыю, колер, гармонію ўласцівасцей).
Істотныя змяненні адбываюцца ва ўменні арыентавацца ў прасторы. Дзеці ўпэўнена вызначаюць напрамак у прасторы, узаемнае размяшчэнне прадметаў у аглядных прасторавых сітуацыях, заўважаюць змяненні ў афармленні і абсталяванні памяшканняў. Замацоўваюцца ўяўленні пра паслядоўнасць пор года, засвойваюцца ўяўленні пра час сутак («учора», «сёння», «заўтра»).
Маўленчае развіццё. Багацей становіцца лексіка: актыўна выкарыстоўваюцца сінонімы і антонімы. Удасканальваецца граматычны лад маўлення. Дзеці выкарыстоўваюць практычна ўсе часціны мовы, актыўна займаюцца словатворчасцю. Развіваецца звязнае маўленне. Выказванні дзяцей паступова набываюць больш звязны характар. Дзеці могуць пераказваць, расказваць па малюнку, перадаючы не толькі галоўнае, але і дэталі.
Працягвае ўдасканальвацца маўленне, у тым ліку яго гукавы бок. Большасць дзяцей шасці гадоў правільна ўзнаўляюць усе гукі роднай мовы (шыпячыя, свісцячыя і санорныя), многія спецыфічныя гукі рускай мовы. У авалоданні беларускай мовай становіцца магчымым пераход ад разумення простых слоў і сказаў да ўзнаўлення іх у актыўным маўленні. Развіваюцца фанематычны слых, інтанацыйная выразнасць маўлення пры чытанні вершаў, у гульнях-драматызацыях, сюжэтна-ролевых гульнях і ў паўсядзённым жыцці. Адзначаецца актывізацыя цікавасці да казак, якія выступаюць сродкам эмацыянальнага і інфармацыйнага ўздзеяння на асобу дзіцяці, перадачы жыццёвага і маральнага вопыту людзей.
Пераважнай формай зносін дзіцяці з дарослымі становяцца асобасныя зносіны, накіраваныя на дасягненне ўзаемаразумення, атрыманне ад дарослага ацэнкі ўласцівасцей і якасцей уласнай асобы. На аснове больш складаных форм зносін з дарослымі, удзелу ў розных відах сумеснай дзейнасці, узаемадапамогі ў гульнях і занятках, выканання элементарных абавязкаў у дзяцей адбываецца далейшае развіццё маўлення, пачуццяў, валявых і маральна-этычных якасцей.
Эстэтычнае развіццё. Працягвае развівацца прадукцыйная дзейнасць. Малюнкі выхаванцаў набываюць сюжэтны характар. Часта сюжэты паўтараюцца з невялікімі ці, наадварот, істотнымі змяненнямі. Малюнак чалавека становіцца больш дэталізаваным і прапарцыянальным. Па малюнку можна меркаваць пра палавую прыналежнасць і эмацыянальны стан намаляванага чалавека. Паміж малюнкам і асобай дзіцяці, узроўнем яго разумовай адоранасці існуе відавочная адпаведнасць. (Л. С. Выгоцкі разглядае малюнак дзіцяці як своеасаблівае маўленне, сродак асэнсавання і выражэння сваіх перажыванняў і ведаў.) У малюнках, як і ў пабудовах, дзеці ўвасабляюць свае задумы, даводзяць іх да канца.
Канструктыўная дзейнасць характарызуецца ўменнем аналізаваць умовы, у якіх працякае гэта дзейнасць. Дзеці выкарыстоўваюць і называюць розныя дэталі канструктара. Могуць замяніць дэталі пабудовы ў залежнасці ад наяўнага матэрыялу. Авалодваюць абагульненым спосабам абследавання ўзору. Здольны вылучаць асноўныя часткі будучай пабудовы. Канструяванне можа ажыццяўляцца на аснове схемы, па задуме і па ўмовах. Узнікае канструяванне ў працэсе сумеснай дзейнасці.
Крыніца:
Фарміраванне асноў экалагічнай культуры ў дзяцей дашкольнага ўзросту
Жыццёвы шлях чалавека з самага першага кроку неймаверны без удзелу дарослых. Важна, каб у дзяцей абуджалася пачуццё сваёй датычнасці да міру, жаданне здзяйсняць добрыя справы і учынкі, удзельнічаць у ахове навакольнага асяроддзя, далучацца да культуры, агульначалавечых каштоўнасцяў, закладваць падмурак свайго здароўя).
Якаснае засваенне дадзеных задач немагчыма без сістэматычнай, прадуманай дапамогі з боку бацькоў. У чым яна можа заключацца? Перш за ўсё пакажыце сваім дзецям каштоўнасць і прыгажосць прыроды. Дапамажыце зразумець сваім дзецям, што прырода ёсць аснова жыцця і існавання ўсяго жывога на зямлі, дыялектычную непарыўнасць і ўзаемаабумоўленасць прыроды і чалавека.
Усе мы ведаем: зносіны з прыродай робяць чалавека дабрэйшымі.
Усе мы ведаем: будучыня стане такой, якой будзе чалавек.
Усе мы ведаем: будучыня ўсё цэла залежыць ад таго, якія асновы мы, дарослыя, закладзём у нашых дзяцей.
Таму трэба з самых першых дзён жыцця дзіцяці праз прыгажосць абуджаць. лепшыя пачуцці, энергію радасці, што станоўча паўплывае на псіхалагічнае і фізічнае здароўе. А сапраўдную прыгажосць можна знайсці толькі ў прыродзе. Менавіта прырода дорыць натхненне, і цудоўныя адчуванні. Часцей бывайце са сваімі дзецьмі на прыродзе. Яна парадніць, падорыць сілу, здароўе, добры настрой. Яна накіруе на цвёрдыя жыццёвыя пазіцыі: «ад прыгажосці прыроды - да прыгажосці слова, музыкі, жывапісу», - казаў Сухамлінскі. Але бываць часта на прыродзе гэта яшчэ не ўсё. Навучыце дзяцей заўважаць яе веліч, багацце і разнастайнасць. Дапамажыце зразумець сваім дзецям, што Прырода не толькі храм здароўя і эстэтычнай асалоды, але і крыніца пазнання і выхавання чалавецтва. Навучыце сваіх дзяцей любіць і паважаць прыроду, абараняць яе, але перш усяго навучыцеся гэта рабіць самі, пакажыце сваім дзецям, што вы сумленныя, адважныя, клапатлівыя самі. І гэтыя якасці рэхам адгукнуцца ў сэрцах вашых дзяцей, памножацца і парадуюць вас.
«Рыбе - вада, птушцы - паветра, зверу - лес, стэпы, горы. А чалавеку патрэбна Радзіма. І ахоўваць прыроду - значыць ахоўваць Радзіму» - пазнаёмце сваіх дзяцей з гэтымі выказваннямі рускага пісьменніка М.М. Прышвіна. Растлумачце сэнс гэтых мудрых радкоў сваім дзецям на прыкладзе, звяртаючы іх увагу яшчэ і яшчэ раз на прыгажосць роднай прыроды.
Гэта ўмацуе ў сэрцах вашых дзяцей патрыятызм, любоў да Радзімы, прыхільнасць да таго месцы, дзе жывяце, выкліча павагу да тых, хто дапамог зразумець каханне, натхненне, жаданне пакараць вышыні ў навуцы і мастацтве.
Дакажыце дзецям, што ўсё залежыць ад чалавека, ад усіх нас. Без нас, без нашага ўдзелу само сабой нічога не адбудзецца. Няхай вашыя прагулкі і гутаркі з дзецьмі ля вогнішча на заходзе або ўзыходзе сонца дапамогуць зарадзіцца прыгожым думкам. «Ад прыгожых вобразаў да прыгожых думак, ад прыгожых думак - да прыгожага жыцця. А ад прыгожага жыцця - да абсалютнай прыгажосці» Платон.
Менавіта бацькі, сям'я закладваюць у маленькім чалавеку асновы розных. патрэбаў і спажывання.
Выхоўваючы годнага чалавека, мы, дарослыя, павінны ўвесь час памятаць, што станоўчы вынік не магчымы, калі ў жыцці дзіцяці вялікая колькасць забарон. Забарона для дзіцяці тормаз. Ён спыняе дзеянне, дрэнна ўплывае на развіццё і здароўе. Мы павінны адмовіцца ад спроб перарабіць характар дзіцяці, які з'яўляецца ў яго з першых дзён. Гэта немагчыма - перарабіць характар, зламаць - можна. А навошта? У пэўныя тэрміны ў дзіцяці зараджаюцца тыя ці іншыя якасці. Важна не ўпусціць гэтыя тэрміны: працуеце са сваім дзіцем, адпачывайце разам з ім, глядзіце навукова-пазнавальныя перадачы і размаўляйце, размаўляйце, размаўляйце. Звяртайце увагу на добрае, на прыгожае, стаўленне да навакольнага, на адзінства прыроды і чалавека. Адкрывайце разам са сваім дзіцем свет абнаўлення і адраджэння, вучыцеся любіць навакольны свет: сонца, ваду, жывёл, расліны, чалавека.
Дапаможам жа сваім дзецям зразумець, што чалавек можа жыць у гармоніі з навакольным светам, што чалавек здольны спазнаць і ўдасканальваць гэты свет на аснове прынцыпу "не нашкодзь!", сыноўняга стаўлення да яго - такі чалавек у будучым пастаянна будзе працаваць над праблемай захавання навакольнага асяроддзя, над прадухіленнем экалагічнай катастрофы. Усяліце надзею і веру ў вашага дзіця.
Хай ён запомніць: Зямля - наша маленькая, выдатны і адзіны дом, у якім чалавек павінен быць гаспадаром. Людзі павінны быць не назіральнікамі, а ўдзельнікамі разумнага пераўтварэння прыроды, актыўнымі яе абаронцамі. Мы - маленькая часціца прыроды. Усё ў прыродзе адзіна. Галоўная каштоўнасць - здароўе Планеты, і як следства - здароўе кожнага чалавека.
Падрыхтавала
выхавальнік дашкольнай адукацыі
Шырма М.Т.
Бяспека дзіцяці ў побыце
Бяспека дзіцяці з'яўляецца асноўным звяном у комплексе выхавання дзіцяці.
Неабходна прымаць меры засцярогі ад атрымання дзіцем траўмы, таму што дзеці ва ўзросце да 7 гадоў праяўляюць вялікую цікавасць да навакольных прадметаў, у прыватнасці электрапрыбораў, аўдыё і відэа тэхніцы і выбухованебяспечным прадметам.
Забеспячэнне бяспекі дзіцяці дома - гэта комплекс мер засцярогі, які ўключае ў сябе бяспеку ўсіх складнікаў вашага дома (кухні, ваннай, пакоі, спальні, залы і г. д.)!
Дзіця дашкольнага ўзросту павінна знаходзіцца пад наглядам дарослых (бацькоў, выхавальніка, няні). Не пакідайце дзіця дома аднаго на працяглы час!
Але калі Вам прыйшлося пакінуць дзіця аднаго, то спачатку:
- Правядзіце з ім прафілактычную гутарку, растлумачце, якія з навакольных яго прадметаў здольныя прычыніць яму траўму, карыстанне якімі прыборамі для яго катэгарычна забаронена.
- Займіце дзіця бяспечнымі гульнямі.
- Зачыніце вокны і выхады на балконы, пры неабходнасці адчыненымі можна пакінуць фортачкі або фрамугі.
- Перакрыйце газавы вентыль на трубе.
- Прыбярыце з пліты ёмістасці з гарачай вадой - перакуліўшы іх, дзіця можа атрымаць апёкі.
- Праверце правільнасць размяшчэння цацак, яны не павінны знаходзіцца на вышыні, якая перавышае рост дзіцяці, бо дзіця, спрабуючы дастаць цацку з шафы, можа атрымаць траўму пры падзенні.
- Калі дзіця баіцца, а тым больш плача, ні ў якім разе нельга сілком пакідаць яго дома аднаго. Інакш спатрэбіцца вельмі шмат часу, каб пазбавіць яго ад страхаў, і яшчэ вельмі доўга ён не зможа заставацца ў адзіноце нават у суседнім пакоі!
- Выключыце і па магчымасці ізалюйце ад дзіцяці ўсе электрапрыборы, якія ўяўляюць для яго небяспеку.
- Ізалюйце ад дзіцяці запалкі, вострыя і лёгкаўзгаральныя прадметы.
- Ізалюйце ад дзіцяці лекі і медыцынскія прэпараты (таблеткі, растворы, мазі), сродкі для мыцця посуду і ўборкі памяшкання. Яны могуць выклікаць раздражненне слізістай вачэй, апёкі паверхні скуры, атручэнне.
- Сачыце за тым, каб ваша дзіця было пад наглядам, дагледжаны, апрануты, накормлены і разам з вамі спазнаваў свет праз навакольныя яго прадметы, а не самастойна, праз траўматызм і небяспеку жыццядзейнасці!
Крыніцы патэнцыйнай небяспекі для дзяцей
Прадметы, якімі дзіцяці катэгарычна забараняецца карыстацца:
- запалкі;
- газавыя пліты;
- печка;
- электрычныя разеткі;
- уключаныя электрапрыборы.
Прадметы, з якімі дзяцей трэба навучыць абыходзіцца (залежыць ад узросту):
- іголка;
- нажніцы;
- нож.
Прадметы, якія неабходна захоўваць у недаступных для дзяцей месцах:
- бытавая хімія;
- лекі;
- спіртныя напоі;
- цыгарэты;
- харчовыя кіслоты;
- рэжуча-колючыя прылады.
Дзіця павінна запомніць:
Калі адчыняеш ваду ў ваннай ці ў кухні, першым адварочвай кран з халоднай вадой. Каб не апячыся, дадавай гарачую ваду паступова.
Ніколі не дакранайся да электрычнага прыбора (пральная машына, чайнік, фен і г.д.), калі ў цябе мокрыя рукі, таму што вада - добры правадыр электрычнасці, і ты можаш атрымаць моцны ўдар токам.
Не чапай экраны ўключанага тэлевізара ці камп'ютара. На экране можа назапасіцца статычны электрычны зарад, і тады цябе стукне токам.
Паважаныя бацькі!
Памятайце, што ад якасці захавання вамі прафілактычных і ахоўных мер залежыць бяспека вашага дзіцяці!
Падрыхтавала
выхавальнік дашкольнай адукацыі
Шырма М.Т.
Тэатр - памочнік у выхаванні дзяцей
Тэатр - адзін з самых даступных відаў мастацтва для дзяцей. Тэатр радуе дзяцей, забаўляе і развівае іх. Менавіта таму тэатралізаваную дзейнасць так любяць дзеці, а педагогі шырока выкарыстоўваюць яе ў рашэнні шматлікіх задач, злучаных з адукацыяй, выхаваннем і развіццём дзіцяці.
Тэатр з'яўляецца адной з найбольш наглядных форм мастацкага адлюстравання жыцця, заснаванай на ўспрыманні свету праз выявы. Адчуванне свята, звязанае з наведваннем тэатра, здольнае даставіць дзіцяці ні з чым непараўнальную радасць, напоўніць яго яркімі ўражаннямі, пачуццямі, думкамі. Тэатр - лепшая школа жыцця, таму што ён выступае ў якасці крыніцы інфармацыі аб свеце, аб жыцця, які дае падставу для работы думкі. Такім чынам, адна з найважнейшых функцый тэатра - гэта пазнавальная функцыя. Таму так важна далучэнне да тэатра юнага пакалення.
Дзіцячы тэатр трывала ўваходзіць у жыццё дзіцяці. Перад яго позіркам узнікаюць карціны роднай прыроды, людзі з характарамі, побыт. Выявы герояў беларускіх казак становяцца неад'емнай часткай жыцця дзіцяці, раскрываючы перад ім у даступнай форме паняцці дабра і зла, выхоўваючы добрыя пачуцці. Дзіця прасякаецца добрымі пачуццямі, перажывае разам з героямі казак.
Тэатр падахвочвае актыўнасць дзіцяці, аказвае вялікі эмацыйны ўплыў, спрыяе развіццю ўяўлення. Кожны раз, уваходзячы ў свет тэатра, дзіця робіць для сябе няхай невялікае, але адкрыццё.
Па сваёй прыродзе тэатральнае мастацтва найбольш блізкае дзіцячай ролевай гульні, якая да 5 гадоў займае пазіцыю вядучай дзейнасці дзяцей. Найважнейшым кампанентам дзіцячай гульні і тэатра выступае роля як засваенне і спазнанне навакольнай рэчаіснасці, як яе мастацкае адлюстраванне. У гульнявой дзейнасці роля апасродкуецца праз гульнявы вобраз, а ў тэатры - праз сцэнічны. Падобнымі з'яўляюцца і формы арганізацыі гэтых працэсаў: гульня - ролевая і акцёрская. Такім чынам, тэатральная дзейнасць задавальняе асноўнае запатрабаванне дзіцяці - запатрабаванне ў гульні і стварае ўмовы для праявы яго творчай актыўнасці. У тэатры дзеці бачаць знаёмыя і блізкія персанажы (мядзведзь, заяц, сабака і інш., якія ажываюць, кажуць, і незвычайнасць відовішча захоплівае дзіця, пераносіць яго ў зусім асаблівы, захапляльны свет, дзе ўсё незвычайна і ўсё магчыма.
Дашкольнікі вельмі ўражлівыя, хутка паддаюцца эмацыйнаму ўздзеянню, актыўна ўключаюцца ў дзеянне, адказваюць на пытанні персанажаў, ахвотна выконваюць іх даручэнні, даюць парады, папярэджваюць аб небяспецы. Эмацыйна перажыты спектакль дапамагае вызначыць стаўленне дзяцей да дзейных асоб і іх учынкам, выклікае жаданне пераймаць станоўчым героям і быць не падобнымі да адмоўных. Убачанае ў тэатры пашырае кругагляд і надоўга застаецца ў памяці дзіцяці; апавяданні пра спектакль знаёмым, бацькам спрыяюць развіццю гаворкі і ўменню выяўляць свае думкі і пачуцці; перадача ў малюнку розных эпізодаў спектакля, лепка фігурак асобных персанажаў і цэлых сцэн развівае мастацка-творчыя здольнасці.
Спектакль нельга разглядаць як простую забаўку; яго выхаваўчае значэнне нашмат шырэй, бо дашкольны ўзрост - перыяд фармавання густаў, інтарэсаў, адносін да навакольнага. Вельмі важна з ранняга ўзросту паказваць дзецям прыклады сяброўства, праўдзівасці, спагадлівасці, знаходлівасці, адвагі. Працэс назіранняў за дзецьмі дазволіў вылучыць такі факт: самае яркае адлюстраванне спектакля праяўляецца ў творчых гульнях, калі малыя ладзяць тэатр, і самі ці пры дапамозе цацак разыгрываюць убачанае. Такія гульні развіваюць творчыя сілы і здольнасці дзяцей.
У працэсе далучэння дзяцей да сцэнічнага мастацтва педагогам і бацькам трэба будзе вырашаць найважнейшую задачу – фарміраванне глядацкай культуры, якая складаецца з:
• веданне асаблівасцей тэатральнага мастацтва;
• уменні адэкватна рэагаваць на сцэнічнае дзеянне;
• разуменне ролі гледача ў працэсе стварэння тэатральнага мастацкага вобраза;
• валоданне навыкамі ўзаемадзеяння з акцёрамі ў працэсе разгортвання сцэнічнага дзеяння.
Далучаць дзяцей да тэатральнага мастацтва можна пачынаць рана. Са з'яўленнем у дзяцей найпростых гульнявых дзеянняў, складаюцца спрыяльныя ўмовы, якія дазваляюць пачынаць знаёмства дзяцей з мастацтвам тэатра.
Аднак практыка сямейнага выхавання паказвае, што ранняе наведванне тэатральных відовішчаў з'яўляецца хутчэй выключэннем, чым правілам. Часцей за ўсё знаёмства з тэатрам адбываецца ў 4-6 гадоў.
Паспяховасць першага выхаду ў тэатр залежыць ад добра арганізаванай папярэдняй працы і так званага "этапу чакання". Папярэдняя праца ўключае ў сябе знаёмства са зместам спектакля, з правіламі паводзін у тэатры.
У выніку папярэдняй працы ў дзяцей павінна быць створаны настрой святочнага чакання і адчуванне маючай адбыцца незвычайнай сустрэчы з цудоўным светам тэатральнага мастацтва.
Асноўныя этапы фарміравання глядацкай культуры і абуджэння свядомай цікавасці да тэатра:
1. Самому любіць і разумець тэатральнае мастацтва.
2. Валодаць навыкамі тэатральных паводзін і ўмець даступна тлумачыць іх дзецям.
3. Пры выбары спектакля арыентавацца на ўзроставыя і індывідуальныя асаблівасці дзяцей.
4. Стымуляваць актыўнасць выхаванцаў, выкарыстоўваючы разнастайныя гульнявыя прыёмы.
5. Актыўна выкарыстоўваць разнастайныя прадуктыўныя віды дзейнасці на этапах чакання і пражывання атрыманых у тэатры ўражанняў.
6. Імкнуцца да таго, каб усе члены сям'і прымалі ўдзел у арганізацыі паходаў у тэатр.
7. Памятаць, што найбольшы выхаваўчы эфект будуць мець спектаклі, якія ўбачаць усе члены сям'і.
Падрыхтавала
выхавальнік дашкольнай адукацыі
Шырма М.Т.
Пра што варта ведаць бацькам будучага першакласніка
Часам бацькі пачынаюць загружаць дзіця яшчэ да школы, ператвараючы яго ў вучня раней часу. А некаторых дзяцей недахоп часу для гульняў прыводзіць проста ў роспач. Ці варта дзівіцца, што да навучання такое дзіця не выпрабоўвае асоба цёплых пачуццяў.
У нястрымным імкненні даць дзіцяці паўнавартасную і рознабаковую адукацыю няцяжка страціць пачуццё меры. Бацькамі часта не ўлічваюцца рэальныя магчымасці дзіцяці. Шматлікія дадатковыя заняткі часам не развіваюць дзіця, а схуднеюць яго. Бракуе вольнага часу для самаразвіцця, уласных інтарэсаў, зносін з аднагодкамі.
Вольна ці мімаволі бацькі фарміруюць у будучага першакласніка вызначанае стаўленне да школы. Яны загадзя палохаюць: "Вось пойдзеш у школу, там цябе прымусяць вучыцца!". Іншыя, наадварот, упэўненыя ў здольнасцях свайго дзіцяці і наадварот, рыхтуюць яго толькі да поспехаў, а не цяжкасцям.
Адмоўнае стаўленне да навучання можа ўзнікнуць, калі бацькі патрабуюць ад дзіцяці дасканаласці ва ўсім. І кожную нізкую адзнаку ўспрымаюць як трагедыю. Не варта чакаць толькі найвышэйшых вынікаў, патрабаваць, каб дзіця было выдатнікам.
Неабходна навучыць дзіця ставіцца да памылак і няўдач як да чагосьці непазбежнага, але карыснага. Падтрымліваць упэўненасць у сабе, пачуццё, што яно пераадолее любыя цяжкасці і ў той жа час заўсёды можа спадзявацца на вашу дапамогу, вучыць разлічваць свае сілы.
У дзіцяці могуць не скласціся адносіны з настаўнікам ці аднакласнікамі. Неабходна навучыць бачыць прычыны сваіх няўдач не толькі ў знешніх абставінах (не тая школа, злы настаўнік, дрэнныя аднакласнікі), але і ў сабе самім, разумець гэтыя прычыны і выпраўляць іх.
Асаблівую ўвагу трэба звяртаць на распарадак дня дзяцей - гэта ўмова не толькі захавання і ўмацавання здароўя, але і паспяховай вучобы. Ён арганізуе дзейнасць, прывучае да парадку, выхоўвае неабходнае будучаму школьніку пачуццё часу. Калі распарадак не ўстаноўлены або дрэнна выконваецца, трэба абавязкова дабівацца яго выканання.
Важна так арганізаваць жыццё дзяцей у сям'і, каб яны былі мэтазгодна дзейнымі, не бавілі час у бяздзейнасці, якая спараджае ляноту.
Падрыхтавала
выхавальнік дашкольнай адукацыі
Шырма М.Т.
Бяспечны Новы год
Кожнаму хочацца зрабіць свята маляўнічым і прыгожым. Няма нічога прасцей. Феерверкі, петарды і іншыя піратэхнічныя вырабы дазволяць рэалізаваць вашы жаданні.
Але ў пагоні за спецэфектамі многія забываюць, што ў іх у руках вельмі небяспечная рэч. Піратэхніка, па сутнасці, выбуховыя рэчывы, здольныя нарабіць нямала бед, калі не ўмець з імі абыходзіцца.
Правілы бяспекі вельмі простыя і складаюцца ў наступным:
- Набываць піратэхніку трэба ў крамах, пажадана ў спец. аддзелах, а не на базары ці на латку. Пры гэтым звярнуць увагу на тэрмін прыдатнасці і паходжанне тавару. Нельга купляць вырабы сумнеўнага выгляду, асабліва тыя, якія маюць пашкоджанні або дэфармацыю корпуса, хай нават і нязначную.
- У прадаўца трэба атрымаць падрабязную інструкцыю, як карыстацца пакупкай. Што запальваць і куды накіроўваць, трэба ведаць загадзя, а не высвятляць метадам спроб і памылак. Калі ў Вас замала вопыту лепш спыніцца на нескладаных вырабах.
- Захоўваць набытыя феерверкі трэба ў сухіх месцах, аддаленых ад награвальных прыбораў. Акрамя таго, неабходна, каб гэтае месца было цяжкадаступных для дзяцей.
Упрыгожванні для прыгажуні. Супрацьпажарная бяспека.
Цацкі, гірлянды, мішура. Упрыгожванні павінны мець дакументацыю, якая сведчыць, што прадукцыя выраблена з экалагічных матэрыялаў. Да іх у нашай краіне такія ж патрабаванні, як і для дзіцячых цацак. Таму смела патрабуйце дакументы, якія гэта пацвярджаюць.
Аб гірляндах адмысловая гутарка. Яны павінны мець сертыфікаты якасці.
Звярніце ўвагу, на якую фірму выдадзены дакумент. Акрамя таго, у ім павінна быць спасылка на пажарны сертыфікат.
- Абавязкова правярайце, ці няма аголеных правадоў, любых пашкоджанняў на вырабе або на ўпакоўцы.
- Ніколі не вешайце на елку самаробныя гірлянды.
- Калі дзеці маленькія, лепш абысціся цацкамі, якія не б'юцца.
Калі елка загарэлася:
- неабходна абясточыць электрычную гірлянду;
- выклічце пажарную ахову;
- выведзіце з памяшкання людзей;
- калі гэта магчыма - прыступіце да тушэння елкі.
Для гэтага паваліце яе на падлогу, накрыйце шчыльнай тканінай, заліце вадой. Закідайце пяском, прымяніце вогнетушыцель.
Не забывайце, што ёсць агульныя правілы, якія спатрэбяцца заўсёды.
- Натуральныя елкі маюць уласцівасць высыхаць пры працяглым знаходжанні ў памяшканні і ўспыхваюць ад лёгкай іскры. Рыхтуючыся да свята, устанаўлівайце «лясную прыгажуню» на ўстойлівай падставе і так, каб галіны не дакраналіся сцен, столі і знаходзіліся на бяспечнай адлегласці ад электрапрыбораў і бытавых печаў.
- Памятаеце, што запальваць на ёй свечкі, бенгальскія агні і ўпрыгожваць яе лёгкаўзгаральнымі цацкамі забараняецца.
- Электрычныя гірлянды павінны быць толькі заводскага вырабу. Перад уключэннем неабходна старанна праверыць і пераканацца ў іх поўнай спраўнасці.
- Будзьце ўважлівыя пры выкарыстанні піратэхнічных вырабаў. Азнаёмцеся з інструкцыяй завода вытворцы.
- Набывайце піратэхнічныя вырабы толькі ў крамах, якія маюць дазвол на іх рэалізацыю.
- Выбірайце толькі ліцэнзаваную прадукцыю, забяспечаную інструкцыяй на рускай мове.
- Ні пры якіх абставінах не дазваляйце дзецям самастойна выкарыстоўваць піратэхнічныя вырабы без дарослых.
- Катэгарычна забаронена ладзіць святочны феерверк на балконах.
- Праявіць павышаную асцярожнасць неабходна і пры выкарыстанні бенгальскіх агнёў. Палачку з бенгальскім агнём трэба трымаць у выцягнутай руцэ і не падносіць да адзення, вачам і натуральнай ёлцы.
Адно з асноўных умоў бяспекі Навагодняга свята - растлумачце дзецям правілы супрацьпажарнай бяспекі і ні ў якім разе не пакідайце іх без належнага бацькоўскага кантролю. Шчаслівага Вам Новага года!
Падрыхтавала
выхавальнік дашкольнай адукацыі
Шырма М.Т.